ಸ್ಕಂದಪುರಾಣ ಅಧ್ಯಾಯ 19
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಏವಂ ತವ ಪಿತಾ ವ್ಯಾಸ ರಕ್ಷಃಸತ್ತ್ರಂ ಸಮಾಹರತ್ |
ಸಮಾಪಯಿತ್ವಾ ಚ ಪುನಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಚ ಭಾಸ್ವರಮ್ ||
ತಮಾಗತ್ಯ ವಸಿಷ್ಠಸ್ತು ತಪಸಾ ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತಿಮ್ |
ಉವಾಚ ಪ್ರೀತಿಸಂಪನ್ನಮಿದಮರ್ಥವದವ್ಯಯಃ ||
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ |
ಪಿತರಃ ಪುತ್ರಕಾಮಾ ವೈ ತಪಃ ಕೃತ್ವಾತಿದುಶ್ಚರಮ್ |
ಪುತ್ರಮುತ್ಪಾದಯಂತಿ ಸ್ಮ ತಪೋಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಮ್ ||
ಅಯಂ ನಃ ಸಂತತಿಂ ಚೈವ ಜ್ಞಾನವಾಂಸ್ತಪಸಾನ್ವಿತಃ |
ಕರಿಷ್ಯತಿ ಗತಿಂ ಚೈವ ಇತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ ||
ಸ ತ್ವಂ ತಪೋನ್ವಿತಶ್ಚೈವ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಯಶಸಾನ್ವಿತಃ |
ಪುತ್ರಃ ಪುತ್ರವತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಿಹೀನಃ ಪ್ರಜಯಾ ವಿಭೋ ||
ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತ್ | ರ್ಣಾಮಾನೃಣ್ಯಂ ಗಚ್ಛ ವ್ರತವತಾಂ ವರ |
ಸುತಮುತ್ಪಾದಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಧಿಕಂ ಸಮಮೇವ ವಾ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ವಸಿಷ್ಠೇನಾಮಿತಾತ್ಮನಾ |
ಮೈನಾಕಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸುದುಶ್ಚರಮ್ ||
ತಸ್ಯ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಸ್ಯ ತು |
ಉಮಾಪತಿರ್ವರಂ ಪ್ರಾದಾತ್ಸ ಚ ವವ್ರೇ ಸುತಂ ಶುಭಮ್ ||
ಸ ಲಬ್ಧವರ ಆಗಮ್ಯ ಯಯಾಚೇ ಪುತ್ರಕಾರಣಾತ್ |
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸುಪರಿಶುದ್ಧಂ ಚ ಸ್ವಪುತ್ರೋ ಯತ್ರ ಸಂಭವೇತ್ ||
ಸಂಭ್ರಮಂದಾಶರಾಜಸ್ಯ ದುಹಿತೃತ್ವಮುಪಾಗತಾಮ್ |
ಪಿತೃಕನ್ಯಾಂ ತತಃ ಕಾಲೀಮಪಶ್ಯದ್ದಿವ್ಯರೂಪಿಣೀಮ್ ||
ಮತ್ಸೀಗರ್ಭಸಮುತ್ಪನ್ನಾಂ ವಸೋರ್ಬೀಜಾಶನಾತ್ಪುರಾ |
ಅದ್ರಿಕಾಮಪ್ಸರಃಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯೀಂ ಶುಭಾಮ್ ||
ತಸ್ಯಾಂ ಸ ಜನಯಾಮಾಸ ವರಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ |
ಭವಂತಂ ತಪಸಾಂ ಯೋನಿಂ ಶ್ರೌತಸ್ಮಾರ್ತಪ್ರವರ್ತಕಮ್ ||
ತವ ಪುತ್ರೋಭವಚ್ಚಾಪಿ ಶುಕೋ ಯೋಗವಿದಾಂ ವರಃ |
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಚತ್ವಾರಃ ಕನ್ಯಾ ಚೈಕಾ ಸುಮಧ್ಯಮಾ ||
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ |
ಕಥಂ ವೈರಂ ಸಮಭವದ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರವಸಿಷ್ಠಯೋಃ |
ಕಥಂ ಚಾಪಗತಂ ಭೂಯ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಮ್ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಪರಾಶರೇ ತು ಗರ್ಭಸ್ಥೇ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಗಾಧಿಜೇ ಗತೇ |
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ದ್ವಯೋರಪ್ಯಾಶ್ರಮೌ ತಯೋಃ ||
ತತ್ರ ವೈರಮನಸ್ಮೃತ್ಯ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ |
ಮಿಷತಸ್ತು ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಹತಂ ಪುತ್ರಶತಂ ರುಷಾ ||
ಮುನಿರಪ್ಯಾಹ ತತ್ರಾಸೌ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ಸರಸ್ವತೀಮಥೈಕಾಂತೇ ವಸಿಷ್ಠಂ ಮೇ ಮಹಾಪಗೇ |
ಸ್ರೋತಸಾ ಮಹತಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸ್ನಾಯಮಾನಮಿಹಾನಯ ||
ಸೈವಮುಕ್ತಾ ತು ತಂ ಗತ್ವಾ ವಸಿಷ್ಠಂ ಪ್ರಾಹ ದುಃಖಿತಾ |
ಯದುಕ್ತವಾಂಸ್ತು ಗಾಧೇಯಃ ಸ ಚೋವಾಚ ಮಹಾನದೀಮ್ ||
ಏವಂ ಕುರು ಮಹಾಭಾಗೇ ಮಾಂ ನಯಸ್ವ ಯಥೇಪ್ಸಿತಮ್ |
ಮಾ ತೇ ಕ್ರೂರಃ ಸ ಗಾಧೇಯಃ ಶಾಪಂ ದದ್ಯಾತ್ಸುದುಸ್ತರಮ್ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಗಾಧೇಯಸ್ಯ ತತಃ ಸಾ ತು ಜಹ್ವತೋಗ್ನಿಂ ದಿವಾಕರೇ |
ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇನಯದ್ವೇಗಾದ್ವಸಿಷ್ಠಂ ಸ್ತೋತಸಾ ಶುಭಾ ||
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಪಹೃತಂ ವ್ಯಾಸ ಸ್ತೋತಸಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಮ್ |
ಉವಾಚ ಚ್ಛದ್ಮನಾ ಯಸ್ಮಾದ್ವೇಗೇನಾಪಹೃತಸ್ತ್ವಯಾ |
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಕರ್ಮಣಾನೇನ ಸಾಸೃಕ್ತೋಯಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಸಾ ಶಪ್ತಾ ನದೀ ಲೋಕಸುಖಪ್ರದಾ |
ಅವಹದ್ರುಧಿರಂ ಚೈವ ಮಾಂಸಮೇದಸ್ತಥೈವ ಚ ||
ಅಥ ತೀರ್ಥಪ್ರಸಶ್ಣ್ಗೇನ ಮುನಿಭಿಃ ಸಮುಪಾಗತೈಃ |
ಅನುಗ್ರಹಃ ಕೃತಸ್ತಸ್ಯಾ ಯೇನ ಸ್ವಚ್ಛಜಲಾಭವತ್ ||
ಮಹತಸ್ತಪಸಃ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತದಾ |
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಚ ತಾಂ ಕ್ಷಾಂತಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ ಋಷಿಪುಂಗವಃ ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾತೇಜಾ ವಸಿಷ್ಠೇ ವೈರಮತ್ಯಜತ್ |
ಏವಂ ತೌ ವೈರಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಹತುರ್ಮನಿಸತ್ತಮೌ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಯ ಇಮಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಛ್ರಾವಯೀತ ವಾ |
ಸ ದುಸ್ತರಾಣಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ತರತ್ಯಶ್ರಾಂತ ಪೌರುಷಃ |
ಹ್ರೀಪೌರುಷೌದಾರ್ಯವಿಹಾರಸತ್ತ್ವೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ ಸೋಜ್ವ್ವಲಜಾರುವೇಷಃ |
ಭವೇಚ್ಚ ಸರ್ವಾಮರರಾಜತುಲ್ಯಸ್ತ್ರಿಪಿಷ್ಟಪೇ ಕ್ರೀಡತಿ ಚೇಚ್ಛಯಾ ಸ್ವಯಮ್ ||
ಏವಂ ತದಭವಧ್ವ್ಯಾಸ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರವಸಿಷ್ಠಯೋಃ |
ವೈರಂ ಸಮಾಪ್ತಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಪುನರೇವ ಚ ||
ಇತಿ ಸ್ಕಂದಪುರಾಣೇ ಊನವಿಂಶತಿತಮೋಧ್ಯಾಯಃ ||
ಏವಂ ತವ ಪಿತಾ ವ್ಯಾಸ ರಕ್ಷಃಸತ್ತ್ರಂ ಸಮಾಹರತ್ |
ಸಮಾಪಯಿತ್ವಾ ಚ ಪುನಸ್ತಪಸ್ತೇಪೇ ಚ ಭಾಸ್ವರಮ್ ||
ತಮಾಗತ್ಯ ವಸಿಷ್ಠಸ್ತು ತಪಸಾ ಭಾಸ್ಕರದ್ಯುತಿಮ್ |
ಉವಾಚ ಪ್ರೀತಿಸಂಪನ್ನಮಿದಮರ್ಥವದವ್ಯಯಃ ||
ವಸಿಷ್ಠ ಉವಾಚ |
ಪಿತರಃ ಪುತ್ರಕಾಮಾ ವೈ ತಪಃ ಕೃತ್ವಾತಿದುಶ್ಚರಮ್ |
ಪುತ್ರಮುತ್ಪಾದಯಂತಿ ಸ್ಮ ತಪೋಜ್ಞಾನಸಮನ್ವಿತಮ್ ||
ಅಯಂ ನಃ ಸಂತತಿಂ ಚೈವ ಜ್ಞಾನವಾಂಸ್ತಪಸಾನ್ವಿತಃ |
ಕರಿಷ್ಯತಿ ಗತಿಂ ಚೈವ ಇತಿ ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ ||
ಸ ತ್ವಂ ತಪೋನ್ವಿತಶ್ಚೈವ ಜ್ಞಾನವಾನ್ಯಶಸಾನ್ವಿತಃ |
ಪುತ್ರಃ ಪುತ್ರವತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ವಿಹೀನಃ ಪ್ರಜಯಾ ವಿಭೋ ||
ತಸ್ಮಾತ್ಪಿತ್ | ರ್ಣಾಮಾನೃಣ್ಯಂ ಗಚ್ಛ ವ್ರತವತಾಂ ವರ |
ಸುತಮುತ್ಪಾದಯ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಧಿಕಂ ಸಮಮೇವ ವಾ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಸ ಏವಮುಕ್ತಸ್ತೇಜಸ್ವೀ ವಸಿಷ್ಠೇನಾಮಿತಾತ್ಮನಾ |
ಮೈನಾಕಂ ಪರ್ವತಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಪಸ್ತೇಪೇ ಸುದುಶ್ಚರಮ್ ||
ತಸ್ಯ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತಪಸಾ ಭಾವಿತಸ್ಯ ತು |
ಉಮಾಪತಿರ್ವರಂ ಪ್ರಾದಾತ್ಸ ಚ ವವ್ರೇ ಸುತಂ ಶುಭಮ್ ||
ಸ ಲಬ್ಧವರ ಆಗಮ್ಯ ಯಯಾಚೇ ಪುತ್ರಕಾರಣಾತ್ |
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಸುಪರಿಶುದ್ಧಂ ಚ ಸ್ವಪುತ್ರೋ ಯತ್ರ ಸಂಭವೇತ್ ||
ಸಂಭ್ರಮಂದಾಶರಾಜಸ್ಯ ದುಹಿತೃತ್ವಮುಪಾಗತಾಮ್ |
ಪಿತೃಕನ್ಯಾಂ ತತಃ ಕಾಲೀಮಪಶ್ಯದ್ದಿವ್ಯರೂಪಿಣೀಮ್ ||
ಮತ್ಸೀಗರ್ಭಸಮುತ್ಪನ್ನಾಂ ವಸೋರ್ಬೀಜಾಶನಾತ್ಪುರಾ |
ಅದ್ರಿಕಾಮಪ್ಸರಃಶ್ರೇಷ್ಠಾಂ ಬ್ರಹ್ಮತೇಜೋಮಯೀಂ ಶುಭಾಮ್ ||
ತಸ್ಯಾಂ ಸ ಜನಯಾಮಾಸ ವರಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಹಾತಪಾಃ |
ಭವಂತಂ ತಪಸಾಂ ಯೋನಿಂ ಶ್ರೌತಸ್ಮಾರ್ತಪ್ರವರ್ತಕಮ್ ||
ತವ ಪುತ್ರೋಭವಚ್ಚಾಪಿ ಶುಕೋ ಯೋಗವಿದಾಂ ವರಃ |
ತಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಶ್ಚ ಚತ್ವಾರಃ ಕನ್ಯಾ ಚೈಕಾ ಸುಮಧ್ಯಮಾ ||
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ |
ಕಥಂ ವೈರಂ ಸಮಭವದ್ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರವಸಿಷ್ಠಯೋಃ |
ಕಥಂ ಚಾಪಗತಂ ಭೂಯ ಏತದಿಚ್ಛಾಮಿ ವೇದಿತುಮ್ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಪರಾಶರೇ ತು ಗರ್ಭಸ್ಥೇ ವಿಪ್ರತ್ವಂ ಗಾಧಿಜೇ ಗತೇ |
ಸರಸ್ವತ್ಯಾಂ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರೇ ದ್ವಯೋರಪ್ಯಾಶ್ರಮೌ ತಯೋಃ ||
ತತ್ರ ವೈರಮನಸ್ಮೃತ್ಯ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಧೀಮತಾ |
ಮಿಷತಸ್ತು ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಹತಂ ಪುತ್ರಶತಂ ರುಷಾ ||
ಮುನಿರಪ್ಯಾಹ ತತ್ರಾಸೌ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ಸರಸ್ವತೀಮಥೈಕಾಂತೇ ವಸಿಷ್ಠಂ ಮೇ ಮಹಾಪಗೇ |
ಸ್ರೋತಸಾ ಮಹತಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ಸ್ನಾಯಮಾನಮಿಹಾನಯ ||
ಸೈವಮುಕ್ತಾ ತು ತಂ ಗತ್ವಾ ವಸಿಷ್ಠಂ ಪ್ರಾಹ ದುಃಖಿತಾ |
ಯದುಕ್ತವಾಂಸ್ತು ಗಾಧೇಯಃ ಸ ಚೋವಾಚ ಮಹಾನದೀಮ್ ||
ಏವಂ ಕುರು ಮಹಾಭಾಗೇ ಮಾಂ ನಯಸ್ವ ಯಥೇಪ್ಸಿತಮ್ |
ಮಾ ತೇ ಕ್ರೂರಃ ಸ ಗಾಧೇಯಃ ಶಾಪಂ ದದ್ಯಾತ್ಸುದುಸ್ತರಮ್ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಗಾಧೇಯಸ್ಯ ತತಃ ಸಾ ತು ಜಹ್ವತೋಗ್ನಿಂ ದಿವಾಕರೇ |
ಮಧ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇನಯದ್ವೇಗಾದ್ವಸಿಷ್ಠಂ ಸ್ತೋತಸಾ ಶುಭಾ ||
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾಪಹೃತಂ ವ್ಯಾಸ ಸ್ತೋತಸಾ ಮುನಿಸತ್ತಮಮ್ |
ಉವಾಚ ಚ್ಛದ್ಮನಾ ಯಸ್ಮಾದ್ವೇಗೇನಾಪಹೃತಸ್ತ್ವಯಾ |
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಂ ಕರ್ಮಣಾನೇನ ಸಾಸೃಕ್ತೋಯಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೇಣ ಸಾ ಶಪ್ತಾ ನದೀ ಲೋಕಸುಖಪ್ರದಾ |
ಅವಹದ್ರುಧಿರಂ ಚೈವ ಮಾಂಸಮೇದಸ್ತಥೈವ ಚ ||
ಅಥ ತೀರ್ಥಪ್ರಸಶ್ಣ್ಗೇನ ಮುನಿಭಿಃ ಸಮುಪಾಗತೈಃ |
ಅನುಗ್ರಹಃ ಕೃತಸ್ತಸ್ಯಾ ಯೇನ ಸ್ವಚ್ಛಜಲಾಭವತ್ ||
ಮಹತಸ್ತಪಸಃ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಕಾಲೇನ ಮಹತಾ ತದಾ |
ವಸಿಷ್ಠಸ್ಯ ಚ ತಾಂ ಕ್ಷಾಂತಿಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ ಋಷಿಪುಂಗವಃ ||
ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರೋ ಮಹಾತೇಜಾ ವಸಿಷ್ಠೇ ವೈರಮತ್ಯಜತ್ |
ಏವಂ ತೌ ವೈರಮನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಹತುರ್ಮನಿಸತ್ತಮೌ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಯ ಇಮಂ ಶೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂಛ್ರಾವಯೀತ ವಾ |
ಸ ದುಸ್ತರಾಣಿ ದುರ್ಗಾಣಿ ತರತ್ಯಶ್ರಾಂತ ಪೌರುಷಃ |
ಹ್ರೀಪೌರುಷೌದಾರ್ಯವಿಹಾರಸತ್ತ್ವೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ ಸೋಜ್ವ್ವಲಜಾರುವೇಷಃ |
ಭವೇಚ್ಚ ಸರ್ವಾಮರರಾಜತುಲ್ಯಸ್ತ್ರಿಪಿಷ್ಟಪೇ ಕ್ರೀಡತಿ ಚೇಚ್ಛಯಾ ಸ್ವಯಮ್ ||
ಏವಂ ತದಭವಧ್ವ್ಯಾಸ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರವಸಿಷ್ಠಯೋಃ |
ವೈರಂ ಸಮಾಪ್ತಂ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಪುನರೇವ ಚ ||
ಇತಿ ಸ್ಕಂದಪುರಾಣೇ ಊನವಿಂಶತಿತಮೋಧ್ಯಾಯಃ ||
Comments
Post a Comment