ಸ್ಕಂದಪುರಾಣ ಅಧ್ಯಾಯ 13
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ವಿಸ್ತೃತೇ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ವಿಮಾನಶತಸಂಕುಲೇ |
ಅಭವತ್ಸ ತು ಕಾಲೇನ ಶೈಲಪುತ್ರ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂಪರಃ ||
ಅಥ ಪರ್ವತರಾಜೋಸೌ ಹಿಮವಾಂಧ್ಯಾನಕೋವಿದಃ |
ದುಹತುರ್ದೇವದೇವೇನ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತದಭಿಮಂತ್ರಿತಮ್ ||
ಜಾನನ್ನಪಿ ಮಹಾಶೈಲಃ ಸಮಾಚಾರಕ್ರಿಯೇಪ್ಸಯಾ |
ಸ್ವಯಂವರಂ ತತೋ ದೇವ್ಯಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷ್ವಘೋಷಯತ್ ||
ದೇವದಾನವಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಸರ್ವಲೋಕನಿವಾಸಿನಾಮ್ |
ವೃಣುಯಾತ್ಪರಮೇಶಾನಂ ಸಮಕ್ಷಂ ಯೇನ ಮೇ ಸುತಾ ||
ತದೇವ ಸುಕೃತಂ ಶ್ಲಾಘ್ಯಂ ಮಮಾಭ್ಯುದಯಸಮ್ಮತಮ್ |
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಶೈಲೇಂದ್ರಃ ಕೃತ್ವಾ ಹೃದಿ ಮಹೇಶ್ವರಮ್ ||
ಅಬ್ರಹ್ಮಕೇಷು ಲೋಕೇಷು ದೇವ್ಯಾಃ ಶೈಲೇಂದ್ರಸತ್ತಮಃ |
ಕೃತ್ವಾ ರತ್ನಾಕುಲಂ ದೇಶಂ ಸ್ವಯಂವರಮಚೀಕರತ್ ||
ಅಥೈವಮಾಘೋಷಿತಮಾತ್ರ ಏವ ಸ್ವಯಂವರೇ ವ್ಯಾಸ ಮಹೀಧ್ರಪುತ್ರ್ಯಾಃ |
ದೇವಾದಯಃ ಸರ್ವಜಗನ್ನಿವಾಸಾಃ ಸಮಾಯಯುರ್ದಿವ್ಯಗೃಹೀತವೇಷಾಃ ||
ಪ್ರಫುಲ್ಲಪದ್ಮಾಸನಸಂನಿವಿಷ್ಟಃ ಸಿದ್ಧೈರ್ವೃತೋ ಯೋಗಿಭಿರಪ್ರಮೇಯೈಃ |
ವಿಜ್ಞಾಪಿತಸ್ತೇನ ಮಹೀಧ್ರರಾಜ್ಞಾ ಪಿತಾಮಹಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಜಗಾಮ ||
ಅಕ್ಷ್ಣಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಸುರರಾಟ್ ಸ ಬಿಭ್ರದ್ದಿವ್ಯಾಶ್ಣ್ಗಹಾರಸ್ರಗುದಾತ್ತರೂಪಃ |
ಐರಾವತಂ ಸರ್ವಗಜೇಂದ್ರಮುಖ್ಯಂ ಸ್ರವನ್ಮದಾಸಾರಕೃತಪ್ರವಾಹಮ್ |
ಆರುಹ್ಯ ಸರ್ವಾಮರರಾಟ್ ಸ ವಜ್ರಂ ಬಿಭ್ರತ್ಸಮಾಗಾತ್ಪುರತಃ ಸುರಾಣಾಮ್ ||
ತೇಜಃಪ್ರತಾಧಿಕದಿವ್ಯರೂಪಃ ಪ್ರೋದ್ಭಾಸಯನ್ಸರ್ವದಿಶೋ ವಿವಸ್ವಾನ್ |
ಹೈಮಂ ವಿಮಾನಂ ಸಚಲತ್ಪತಾಕಮಾರುಹ್ಯ ಆಗಾತ್ತ್ವರಿತಂ ಜವೇನ ||
ಮಣಿಪ್ರದೀಪ್ತೋಜ್ಜ್ವಲಕುಂಡಲಶ್ಚ ವಹ್ನ್ಯರ್ಕತೇಜಃಪ್ರತಿಮೇ ವಿಮಾನೇ |
ಸಮಭ್ಯಗಾತ್ಕಶ್ಯಪವಿಪ್ರಸೂನುರಾದಿತ್ಯ ಆಗದ್ಭಗನಾಮಧಾರೀ ||
ಪೀನಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಸುಕೃತಾಶ್ಣ್ಗಹಾರಸ್ತೇಜೋಬಲಾಜ್ಞಾಸದೃಶಪ್ರಭಾವಃ |
ದಂಡಂ ಸಮಾದಾಯ ಕೃತಾಂತ ಅಗಾದಾರುಹ್ಯ ಭೀಮಂ ಮಹಿಷಂ ಜವೇನ ||
ಮಹಾಮಹೀಧ್ರೋಚ್ಛ್ರಯಪೀನಗಾತ್ರಃ ಸ್ವರ್ಣಾದಿರತ್ನಾಚಿತಚಾರುವೇಷಃ |
ಸಮೀರಣಃ ಸರ್ವಜಗದ್ವಿಭರ್ತಾ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಸಮಭ್ಯಗಾದ್ಧಿ ||
ಸಂತಾಪಯನ್ಸರ್ವಸುರಾಸುರೇಶಾಂಸ್ತೇಜೋಧಿಕಸ್ತೇಜಸಿ ಸಂನಿವಿಶ್ಯ |
ವಹ್ನಿಃ ಸಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಸುರೇಂದ್ರಮಧ್ಯೇ ಜ್ವಲನ್ಪ್ರತಸ್ಥೌ ವರವೇಷಧಾರೀ ||
ನಾನಾಮಣಿಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿರ್ಜಗಚ್ಚರಂದಿವ್ಯವಿಮಾನಮಗ್ರ್ಯಮ್ |
ಆರುಹ್ಯ ಸರ್ವದ್ರವಿಣಾಧಿಪೇಶಃ ಸ ರಾಜರಾಜಸ್ತ್ವರಿತೋಭ್ಯಗಾಚ್ಚ ||
ಅಪ್ಯಾಯಯನ್ಸರ್ವಸುರಾಸುರೇಶಾನ್ಕಾಂತ್ಯಾ ಚ ವೇಷೇಣ ಚ ಚಾರುರೂಪಃ |
ಜ್ವಲನ್ಮಹಾರತ್ನ ವಿಚಿತ್ರರೂಪಂ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಶಶೀ ಸಮಾಗಾತ್ ||
ಶ್ಯಾಮಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಸುವಿಚಿತ್ರವೇಷಃ ಸರ್ವಸ್ರಗಾಬದ್ಧಸುಗಂಧಮಾಲೀ |
ತಾಕ್ರ್ಸ್ಯಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಮಹೀಧ್ರಕಲ್ಪಂ ಗದಾಧರೋಸೌ ತ್ವರಿತಂ ಸಮೇತಃ ||
ತಥಾಶ್ವಿನೌ ದೇವಭಿಷಗ್ವರೌ ತು ಏಕಂ ವಿಮಾನಂ ತ್ವರಯಾಭಿರುಹ್ಯ |
ಮನೋಹರಾವುಜ್ಜ್ವಲಚಾರುವೇಷಾವಾಜಗ್ಮತುರ್ದೇವಸದಃ ಸುವೀರೌ ||
ಶೇಷಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸ್ಪುರದಗ್ನಿವರ್ಣಂ ಬಿಭ್ರತ್ಸ್ಘಟಾನಾಂ ಜ್ವಲನಾರ್ಕತೇಜಾಃ |
ಸಾರ್ಧಂ ಸ ನಾಗೈರಪರೈರ್ಮಹಾತ್ಮ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಸಮಭ್ಯಗಾಚ್ಛ ||
ದಿತೇಃ ಸುತಾನಾಂ ಚ ಮಹಾಸುರಾಣಾಂ ವಹ್ನ್ಯರ್ಕಶಕ್ರಾನಿಲತುಲ್ಯಭಾಸಾಮ್ |
ವರಾನುರೂಪಂ ಪ್ರವಿಧಾಯ ವೇಷಂ ವೃಂದಂ ಸಮಾಗಾತ್ಪುರತಃ ಸುರಾಣಾಮ್ ||
ಗಂಧರ್ವರಾಜಃ ಸ ಚ ಚಾರುರೂಪೀ ದಿವ್ಯಶ್ಣ್ಗಮೋ ದಿವ್ಯವಿಮಾನಚಾರೀ |
ಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಃ ಸಹಿತೋಪ್ಸರೋಭಿಃ ಶಕ್ರಾಜ್ಞಯಾ ತತ್ರ ಸಮಾಜಗಾಮ ||
ಅನ್ಯೇ ಚ ದೇವಾಸ್ತ್ರಿ ದಿವೌಕಸೇಶಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ಚಾರುಗೃಹೀತವೇಷಾಃ |
ಆಜಗ್ಮುರಾರುಹ್ಯ ವಿಮಾನಪೃಷ್ಠಂ ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷೋರಗಕಿಂನರಾಶ್ಚ ||
ಶಚೀಪತಿಸ್ತತ್ರ ಸುರೇಂದ್ರಮಧ್ಯೇ ರಾಜಾಧಿಕಾರಾಧಿಲಕ್ಷ್ಯಮೂರ್ತಿಃ |
ಆಜ್ಞಾಬಲೈಶ್ವರ್ಯಕೃತಪ್ರಮೋಹೋ ವೃಥಾಧಿಕಂ ಯತ್ನಮುಪಾಚಕಾರ ||
ಹೇತುಸ್ತ್ರಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಜಗತ್ಪ್ರಸೂತೇರ್ಮಾತಾ ಚ ತೇಷಾಂ ಸಸುರಾಸುರಾಣಾಮ್ |
ಪತ್ನೀ ಚ ಶಂಭೋಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಧಾಮ್ನೋ ಗೀತಾ ಪುರಾಣೇ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪರಾರ್ಥಾ |
ದಕ್ಷಸ್ಯ ಕೋಪಾದ್ಧಿಮವದ್ಗೃಹಂ ಸಾ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮಾಗಾತ್ಪರಮೇಶಪತ್ನೀ ||
ಏವಂ ಯತಸ್ತಾಂ ನ ವಿದುಃ ಸುರೇಶಾ ಮೋಹಸ್ತತಸ್ತಾನ್ಪರ ಅವಿವೇಶ |
ವರಾರ್ಥಮಾಜಗ್ಮುರತೋ ವಿಮೂಢಾ ಈಶೇನ ಯಸ್ಮಾದ್ವೃಡಿತಾಃ ಕೃತಾಸ್ತೇ ||
ತತಃ ಪ್ರನೃತ್ತಾಭಿರಥಾಪ್ಸರೋಭಿರ್ಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಶ್ಚ ಸುಗೀತಶಬ್ದೈಃ |
ಸ್ಥಿತೈಶ್ಚ ನಾನಾವಿಧರೂಪವೇಷೈರ್ದೇವಾಸುರಾದಿತ್ರಿದಿವೌಕಸಂಘೈಃ ||
ವಿಮಾನಪೃಷ್ಠೇ ಮಣಿಹೇಮಚಿತ್ರೇ ಸ್ಥಿತಾ ಚಲಚ್ಚಾಮರವೀಜಿತಾಶ್ಣ್ಗೀ |
ಸರ್ವರ್ತುಪುಷ್ಟಾಂ ಸುಸುಗಂಧಮಾಲಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದೇವೀ ಪ್ರಸಭಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಮಾಲಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದೇವ್ಯಾಂ ತು ಸ್ಥಿತಾಯಾಂ ದೇವಸಂಸದಿ |
ಶಕ್ರಾದ್ಯೈರಾಗತೈರ್ದೇವೈಃ ಸ್ವಯಂವರಮುಪಾಗತೈಃ ||
ದೇವ್ಯಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ಶಂಭುರ್ಭೂತ್ವಾ ಪಂಚಶಿಖಃ ಶಿಶುಃ |
ಉತ್ಸಶ್ಗ್ಣತಲಸಂಸುಪ್ತೋ ಬಭೂವ ಸಹಸಾ ವಿಭುಃ ||
ಅಕಸ್ಮಾದಥ ತಂ ದೇವೀ ಶಿಶುಂ ಪಂಚಶಿಖಂ ಸ್ಥಿತಮ್ |
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋಗಸಮಾಧಾನಜ್ಜಹೃಷೇ ಪ್ರೀತಿಸಂಯುತಾ ||
ಅಥ ಸಾ ಶುದ್ಧಸಂಕಲ್ಪಾ ಕಾಶ್‌ಣ್ಷ್ಕಿತಪ್ರಾಪ್ತಸತ್ಫಲಾ |
ನಿರ್ವೃತೇವ ತದಾ ತಸ್ಥೌ ಕೃತ್ವಾ ಹೃದಿ ತಮೇವ ತು ||
ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಿಶುಂ ದೇವಾ ದೇವ್ಯಾ ಉತ್ಸತ್ಣ್ಗವರ್ತಿನಮ್ |
ಕೋಯಮತ್ರೇತಿ ಸಮ್ಮಂತ್ರ್ಯ ಚುಕ್ರುಧುರ್ಭೃಶಮಾರ್ದಿತಾಃ ||
ವಜ್ರಮಾಕಾರಯತ್ತಸ್ಯ ಬಾಹುಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ವೃತ್ರಹಾ |
ಸ ಬಾಹುರುತ್ಥಿತಸ್ತಸ್ಯ ತಥೈವ ಸಮತಿಷ್ಠತ ||
ಸ್ತಂಭಿತಃ ಶಿಶುರೂಪೇಣ ದೇವದೇವೇನ ಶಂಭುನಾ |
ವಜ್ರಂ ಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ನ ಶಶಾಕ ಬಾಹುಂ ಚಾಲಯಿತುಂ ನ ಚ ||
ಭಗೋ ನಾಮ ತತೋ ದೇವ ಆದಿತ್ಯಃ ಕಾಶ್ಯಪೋ ಬಲೀ |
ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಮುಶಲಂ ದೀಪ್ತಂ ಕ್ಷೇಪ್ತು ಮೈಚ್ಛದ್ವೀಮೋಹಿತಃ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ಭಗವಾನ್ಬಾಹುಂ ತಥೈವಾಸ್ತಂಭಯತ್ತದಾ ||
ಶಿರಃ ಪ್ರಕಂಪಯನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸಕ್ರೋಧಸ್ತಮವೈಕ್ಷತ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ಶಿರಸೋ ದೇವಃ ಖಾಲಿತ್ಯಂ ಪ್ರಚಕಾರ ಹ ||
ಪೂಷಾ ದಂತಾಂದಶಂದಂತೈಃ ಶರ್ವಮೈಕ್ಷತ ಮೋಹಿತಃ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ದಶನಾಃ ಪೇತುರ್ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರಸ್ಯ ಶಂಭುನಾ ||
ಯಮಸ್ಯ ಸ್ತಂಭಿತೋ ದಂಡಸ್ತೇಜೋ ವಹ್ನೇಃ ಶಶೇಃ ಪ್ರಭಾ |
ಬಲಂ ವಾಯೋಸ್ತಥಾನ್ಯೇಷಾಂ ತಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವದಿವೌಕಸಾಮ್ |
ಬಲಂ ತೇಜಶ್ಚ ಯೋಗಂ ಚ ತಥೈವಾಸ್ತಂಭಯದ್ವಿಭುಃ ||
ಅಥ ತೇಷು ಸ್ಥಿತೇಷ್ವೇವಂ ಮನ್ಯುಮತ್ಸು ಸುರೇಷು ತು |
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪರಮಸಂವಿಗ್ನೋ ಧ್ಯಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ಸಾದರಮ್ |
ಬುಬುಧೇ ದೇವದೇವೇಶಮುಮೋತ್ಸಶ್ಣ್ಗಸಮಾಸ್ಥಿತಮ್ ||
ಸ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಪರಮೇಶಾನಂ ಶೀಘ್ರಮುತ್ತಾಯ ಸಾದರಮ್ |
ವವಂದೇ ಚರಣೌ ಶಂಭೋರಸ್ತುವಚ್ಚ ಪಿತಾಮಹಃ |
ಪೌರಾಣೈಃ ಸಾಮಸಂಗೀತೈಃ ಪುಣ್ಯಾಖ್ಯೈರ್ಗುಹ್ಯನಾಮಭಿಃ ||
ಅಜಸ್ತ್ವಮಮರೋ ದೇವ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಹರ್ತಾ ವಿಭುಃ ಪರಃ |
ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಧ್ಯೇಯಂ ತದಕ್ಷಯಮ್ ||
ಅಮೃತಂ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಈಶ್ವರಃ ಕಾರಣಂ ಮಹತ್ |
ಬ್ರಹ್ಮಕೃತ್ಪ್ರಕೃತೇಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಸರ್ವಸೃಕ್ಪರಮೇಶ್ವರಃ ||
ಇಯಂ ಚ ಪ್ರಕೃತಿರ್ದೇವೀ ಸದಾ ತೇ ಸೃಷ್ಟಿಕಾರಣಮ್ |
ಪತ್ನೀರೂಪಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಜಗತ್ಕಾರಣಮಾಗತಾ ||
ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಸದೇಶಾನ ದೇವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸದಾ ನಮಃ |
ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ದೇವೇಶ ನಿಯೋಗಾಶ್ಚ ಮಯಾ ಪ್ರಜಾಃ ||
ದೇವಾದ್ಯಾಸ್ತ ಇಮೇ ಸೃಷ್ಟಾ ಮುಢಾಸ್ತ್ವದ್ಯೋಗಮೋಹಿತಾಃ |
ಕುರು ಪ್ರಸಾದಮೇತೇಷಾಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಭವಂತ್ವಿಮೇ ||
ತತ ಏವಂ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರಮ್ |
ಸ್ತಂಭಿತಾನ್ಸರ್ವದೇವಾಂಸ್ತಾನಿದಮಾಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ||
ಮೂಢಾಃ ಸ್ಥ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವೇ ನೈನಂ ಬುಧ್ಯತ ಶಂಕರಮ್ |
ದೇವದೇವಮಿಹಾಯಾತಂ ಮಮೈವೋತ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಮ್ ||
ಅಯಂ ರುದ್ರೋ ಮಹಾದೇವಃ ಶರ್ವೋ ಭೀಮಃ ಕಪರ್ದಿಮಾನ್ |
ಉಗ್ರ ಈಶಾನ ಆತ್ಮಾ ಚ ಅಜಃ ಶಂಕರ ಏವ ಚ ||
ದೇವದೇವಃ ಪರಂ ಧಾಮ ಈಶಃ ಪಶುಪತಿಃ ಪತಿಃ |
ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ಜಗದ್ಧರ್ತಾ ಜಗತ್ಸಂಸ್ಥಿತಿಕಾರಣಮ್ ||
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಶರಣಂ ಶೀಘ್ರಮೇವಮೇವಾಮರೇಶ್ವರಾಃ |
ಸಾರ್ಧಂ ಮಯೈವ ದೇವೇಶಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಮ್ ||
ತತಸ್ತೇ ಸ್ತಂಭಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ತಥೈವ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ |
ಪ್ರಣೇಮುರ್ಮನಸಾ ಶರ್ವಂ ಭಾವಶುದ್ಧೇನ ಚೇತಸಾ ||
ಅಥ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಸನ್ನೋಭೂದ್ದೇವದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ |
ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಚಕಾರಾಶು ದೇವತಾನಾಂ ತನೂಸ್ತದಾ ||
ತತ ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸರ್ವದೇವನಿವಾರಣೇ |
ವಪುಶ್ಚಕಾರ ದೇವೇಶಸ್‌ತ್ರ್ಯಕ್ಷಂ ಪರಮಮದ್ಭುತಮ್ |
ತೇಜಸಾ ಯಸ್ಯ ದೇವಾಸ್ತೇ ಚಕ್ಷುರಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ವಿಭುಮ್ ||
ತೇಭ್ಯಃ ಪರಮಕಂ ಚಕ್ಷುಃ ಸ್ವವಪುರ್ದೃಷ್ಟಿಶಕ್ತಿಮತ್ |
ಪ್ರಾದಾತ್ಪರಮದೇವೇಶಃ ಅಪಶ್ಯಂಸ್ತೇ ತದಾ ಪ್ರಭುಮ್ ||
ತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಮೇಶಾನಂ ತೃತೀಯೇಕ್ಷಣಧಾರಿಣಮ್ |
ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾ ನೇಮಿರೇ ತೂರ್ಣಂ ಸರ್ವ ಏವ ಸುರೇಶ್ವರಾಃ ||
ತಸ್ಯ ದೇವೀ ತದಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಸಮಕ್ಷಂ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಾಮ್ |
ಪಾದಯೋಃ ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಸ್ರಗ್ಮಾಲಾಮಮಿತದ್ಯುತೇಃ ||
ಸಾಧು ಸಾಧ್ವಿತಿ ಸಂಪ್ರೋಚ್ಯ ದೇವತಾಸ್ತೇ ಪುನರ್ವಿಭುಮ್ |
ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರುಃ ಶಿರೋಭಿರ್ಭೂತಲಾಶ್ರಿತೈಃ ||
ಅಥಾಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವ್ಯಾಸ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ |
ಹಿಮವಂತಂ ಮಹಾಸೈಲಮಿದಮಾಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ||
ಶ್ಲಾಘ್ಯಃ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ವಂದ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಸ್ತ್ವಮದ್ಯ ಹಿ |
ಶರ್ವೇಣ ಸಹ ಸಂಬಂಧೋ ಯಸ್ಯ ತೇಭೂದಯಂ ಮಹಾನ್ |
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಚಾಶು ಉದ್ವಾಹಃ ಕಿಮರ್ಥಂ ಸ್ಥೀಯತೇ ಪರಮ್ ||
ತತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಹಿಮವಾಂಸ್ತಂ ದೇವಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ |
ತ್ವಮೇವ ಕಾರಣಂ ದೇವ ಯೇನ ಶರ್ವಾದಯಂ ಮಮ ||
ಪ್ರಸಾದಃ ಸಹಸೋತ್ಪನ್ನೋ ಹೇತುಶ್ಚಾಪಿ ತ್ವಮೇವ ಹಿ |
ಉದ್ವಾಹಂ ತು ಯಥಾ ಯಾದೃಕ್ತದ್ವಿಧತ್ಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ ||
ತತ ಏವಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಿರಿರಾಜ್ಞಃ ಪಿತಾಮಹಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ದೇವ ಇತಿ ದೇವಮುವಾಚ ಹ |
ತಮಾಹ ಶಂಕರೋ ದೇವಂ ಯಥೇಷ್ಟಮಿತಿ ಲೋಕಪಃ ||
ತತ್ಕ್ಷಣಾಚ್ಚ ತತೋ ವ್ಯಾಸ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕಲ್ಪಿತಂ ಪುರಮ್ |
ಉದ್ವಾಹಾರ್ಥಂ ಮಹೇಶಸ್ಯ ನಾನಾರತ್ನೋಪಶೋಭಿತಮ್ ||
ರತ್ನಾನಿ ಮಣಯಶ್ಚಿತ್ರಾ ಹೇಮ ಮೌಕ್ತಿಕಮೇವ ಚ |
ಮೂರ್ತಿಮಂತ ಉಪಾಗಮ್ಯ ಅಲಂಚಕ್ರುಃ ಪುರೋತ್ತಮಮ್ ||
ಚಿತ್ರಾ ಮಾರಕತೀ ಭೂಮಿಃ ಸೌವರ್ಣಸ್ತಂಭಶೋಭಿತಾ |
ಭಾಸ್ವತ್ಸ್ಛಟಿಕಭೀತ್ತೀಭಿರ್ಮುಕ್ತಾಹಾರಪ್ರಲಂಬಿತಾ ||
ತಸ್ಮಿಂಛಿವಪುರೇ ರಮ್ಯೇ ಉದ್ವಾಹಾರ್ಥಂ ವಿನಿರ್ಮಿತೇ |
ಶುಶುಭೇ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಮಹೇಶಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ||
ಸೋಮಾಧಿತ್ಯೌ ಸಮಂ ತತ್ರ ಭಾಸಯಂತೌ ಮಹಾಮಣೀ |
ಸೌರಭೇಯಂ ಮನೋರಮ್ಯಂ ಗಂಧಮಾಘ್ರಾಯ ಮಾರುತಃ |
ಪ್ರವವೌ ಸುಖಸಂಸ್ಪರ್ಶ ಈಶೇ ಭಕ್ತಿಂ ಪ್ರಸಾದಯನ್ ||
ಸಮುದ್ರಾಸ್ತತ್ರ ಚತ್ವಾರಃ ಶಕ್ರಾದ್ಯಾಶ್ಚ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ |
ದೇವನದ್ಯೋ ಮಹಾನದ್ಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ಮುನಯ ಏವ ಚ ||
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಃ ಸರ್ವೇ ನಾಗಾ ಯಕ್ಷಾಃ ಸರಾಕ್ಷಸಾಃ |
ಗುಹ್ಯಕಾಃ ಖೇಚರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಕಿಂನರಾ ದೇವಚಾರಣಾಃ ||
ತುಂಬುರುರ್ನಾರದೋ ಹಾಹಾ ಹೂಹೂ ಚೈವ ತು ಸಾಮಗಾಃ |
ರತ್ನಾನ್ಯಾದಾಯ ವಾದ್ಯಾಂಶ್ಚ ತತ್ರಾಜಗ್ಮುಸ್ತದಾ ಪುರಮ್ ||
ಋಷಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಶಸ್ತತ್ರ ವೇದಗೀತಾಂಸ್ತಪೋಧನಾಃ |
ಪುಣ್ಯಾನ್ವೈವಾಹಿಕಾನ್ಮಂತ್ರಾಂಜೇಪುಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ ||
ಜಗತೋ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾ ದೇವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ |
ಗಾಯಂತಿ ಹೃಷಿತಾಃ ಸರ್ವಾ ಉದ್ವಾಹೇ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ||
ಋತವಃ ಷಟ್ ಸಮಂ ತತ್ರ ನಾನಾಗಂಧಸುಖಾವಹಾಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಶಂಕರಸ್ಯೇತಿ ಮೂರ್ತಿಮಂತ ಉಪಸ್ಥಿತಾಃ ||
ನೀಲಜೀಮೂತಸಂಘಾತಮಂದ್ರಧ್ವಾನಪ್ರಹರ್ಷಿತೈಃ |
ಕೇಕಾಯಮಾನೈಃ ಶಿಖಿರ್ನೃತ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ||
ವಿಲೋಲಪಿಶ್ಣ್ಗಲಸ್ಪಷ್ಟವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಖಾವಭಾಸಿತಾ |
ಕುಮುದಾಪೀತಶುಕ್ಲಾಭಿರ್ಬಲಾಕಾಭಿಶ್ಚ ಶೋಭಿತಾ ||
ಪ್ರತ್ಯಗ್ರಸಂಜಾತಶಿಲೀಂಧ್ರಕಂದಲಾ ಲತಾದ್ರುಮಾಭ್ಯುದ್ಗತಚಾರುಪಲ್ಲವಾ |
ಶುಭಾಂಭುಧಾರಾಪ್ರಣಯಪ್ರಬೋಧಿಶೈರ್ಮದಾಲಸೈರ್ಭೇಕಗಣೈಶ್ಚ ನಾದಿತಾ ||
ಪ್ರಿಯೇಷು ಮಾನ್ನೋನ್ನತಮಾನಸಾನಾಂ ಸುನಿಶ್ಚಿತಾನಾಮಪಿ ಕಾಮಿನೀನಾಮ್ |
ಮಯೂರಕೇಕಾಭಿರುತೈಃ ಕ್ಷಣೇನ ಮನೋಹರೈರ್ಮಾನವಿಭಶ್ಣ್ಗಕರ್ತ್ರೀ ||
ತಥಾ ತ್ರಿವಣೋಜ್ಜ್ವಲಚಾರುಮೂರ್ತಿನಾ ಶಶಾಶ್ಣ್ಕಲೇಖಾಕುಟಿಲೇನ ಸರ್ವತಃ |
ಪಯೋದಸಂಘಾತಸಮೀಪವರ್ತಿನಾ ಮಹೇಂದ್ರಚಾಪೇನ ಭೃಶಂ ವಿರಾಜಿತಾ ||
ವಿಚಿತ್ರಪುಷ್ಪಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಸುಗಂಧಿಭಿರ್ಷನಾಂಭುಸಂಪರ್ಕತಯಾ ಸುಶೀತಲೈಃ |
ವಿಕಂಪಯಂತೀ ಪವನೈರ್ಮನೋಹರೈಃ ಸುರಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಮಲಕಾವಲೀಃ ಶುಭಾಃ ||
ಗರ್ಜತ್ಪಯೋದಸ್ಥಗಿತೇಂದುಬಿಂಬಾ ನವಾಂಬುಸೇಕೋದ್ಗತಚಾರುದೂರ್ವಾ |
ನಿರೀಕ್ಷಿತಾ ಸಾದರಮುತ್ಸುಕಾಭಿರ್ನಿಶ್ವಾಸಧೂಮ್ರಂ ಪಥಿಕಾಶ್ಣ್ಗನಾಭಿಃ ||
ಹಂಸನೂಪುರಶಬ್ದಾಢ್ಯಾ ಸಮುನ್ನತಪಯೋಧರಾ |
ಚಲದ್ವಿದ್ಯುಲ್ಲತಾಕಾಂಚೀ ಸ್ಪಷ್ಟಪದ್ಮವಿಲೋಚನಾ ||
ಅಸಿತಜಲದವೃಂದಧ್ವಾನವಿತ್ರಸ್ತಹಂಸಾ ವಿಮಲಸಲಿಲಧಾರಾಪಾತನಮ್ರೋತ್ಪಲಾಗ್ರಾ |
ಸುರಭಿಕುಸುಮರೇಣುಕ್‌ಲ್ಪ್ತಸರ್ವಾಶ್ಣ್ಗಶೋಭಾ ಗಿರಿದುಹಿತೃವಿವಾಹೇ ಪ್ರಾವೃಡಾಗಾದ್ವಿಭೂತ್ಯೈ ||
ಮೇಘಕಂಚುಕನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಪದ್ಮಕೋಶೋದ್ಗತಸ್ತನೀ |
ಹಂಸನೂಪುರನಿರ್ಹ್ರಾದಾ ಸರ್ವರಮ್ಯದಿಗಂತರಾ ||
ವಿಸ್ತೀರ್ಣಪುಲಿನಶ್ರೋಣೀ ಕೂಜತ್ಸಾರಸಮೇಖಲಾ |
ಪ್ರಫುಲ್ಲೇಂದೀವರಾಭೋಗವಿಲೋಚನಮನೋಹರಾ ||
ಪಕ್ವಬಿಂಬಾಧರಪುಟಾ ಕುಂದದಂತಪ್ರಹಾಸಿನೀ |
ನವಶ್ಯಾಮಾಲತಾಶ್ಯಾಮರೋಮರಾಜೀಪರಿಷ್ಕೃತಾ ||
ಚಂದ್ರಾಂಶುಹಾರವರ್ಯೇಣ ಸೌಧೋರಃಸ್ಥಲಸರ್ಪಿಣಾ |
ಪ್ರಹ್ಲಾದಯಂತೀ ಚೇತಾಂಸಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಾಮ್ ||
ಸಮದಾಲಿಕುಲೋದ್ಗಿತಮಧುರಸ್ವರಭಾಷಿಣೇ |
ಚಲತ್ಕುಮುದಸಂಘಾತಚಾರುಕುಂಡಲಶೋಭಿನೀ ||
ರಕ್ತಾಶೋಕಾಗ್ರಶಾಖೋತ್ಥಪಲ್ಲವಾಶ್ಣ್ಗುಲಿಧಾರಿಣೀ |
ತತ್ಪುಷ್ಟಸಂಚಯಮಯೈರ್ವಾಸೋಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತಾ ||
ರಕ್ತೋತ್ಪಲಾಗ್ರಚರಣಾ ಜಾತೀಪುಷ್ಪನಖಾವಲೀ |
ಕದಲೀಸ್ತಂಭಚಾರೂರುಃ ಶಶಾಶ್ಣ್ಕವದನಾ ತಥಾ ||
ಪದ್ಮಕಿಂಜಲ್ಕಸಂಪೃಕ್ತಪವನಾಗ್ರಕರೈಃ ಸುರಾನ್ |
ಪ್ರೇಮ್ಣಾ ಸ್ಪೃಶಂತೀ ಕಾಂತೇವ ಶರದಾಗಾನ್ಮನೋರಮಾ ||
ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಸಿತಮೇಘಕಂಚುಕಪುಟಾ ಪೂರ್ಣೇಂದುಬಿಂಬಾನನಾ
ನೀಲಾಂಭೋಜವಿಲೋಚನಾರವಿಂದಮುಕುಲಪ್ರೋದ್ಭಿನ್ನಚಾರುಸ್ತನೀ |
ನಾನಾಪುಷ್ಪರಜಃಸುಗಂಧಿಪವನಪ್ರಹ್ಲಾದನೀ ಚೇತಸಾಂ
ತತ್ರಾಗಾತ್ಕಲಹಂಸನೂಪುರರವಾ ದೇವ್ಯಾ ವಿವಾಹೇ ಶರತ್ ||
ಅತ್ಯರ್ಥಶೀತಲಾಂಭೋಭಿಃ ಪ್ಲಾವಯಂತೌ ಗಿರೇಃ ಶಿಲಾಃ |
ಋತೂ ಶಿಶಿರಹೇಮಂತಾವಾಜಗ್ಮತುರತಿದ್ಯುತೀ ||
ತಾಭ್ಯಾಮೃತಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಹಿಮವಾನ್ಸ ನಗೋತ್ತಮಃ |
ಪ್ರಾಲೇಯಚೂರ್ಣವರ್ಷಿಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರೌಪ್ಯ ಇವಾಬಭೌ ||
ತೇನ ಪ್ರಾಲೇಯವರ್ಷೇಣ ಘನೇನ ಸ ಹಿಮಾಚಲಃ |
ಅಗಾಧೇನ ತದಾ ರೇಜೇ ಕ್ಷೀರೋದ ಇವ ಸಾಗರಃ ||
ಹಿಮಸ್ಥಾನೇಷು ಹಿಮವಾನ್ನಾಶಯಾಮಾಸ ಪಾದಪಾನ್ |
ಸಾಧೂಪಚಾರಾನ್ಸಹಸಾ ಕೃತಾರ್ಥ ಇವ ದುರ್ಜನಃ ||
ಪ್ರಾಲೇಯಪಟಲಚ್ಛನ್ನೈಃ ಶೃಶ್ಣ್ಗೈಃ ಸ ಶುಶುಭೇ ನಗಃ |
ಛತ್ರೈರಿವ ಮಹಾಭೋಗೈಃ ಪಾಂಡರೈಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ ||
ಪಾಂಡರಾಣಿ ವಿಶಾಲಾನಿ ಶ್ರೀಮಂತಿ ಸುಭಗಾನಿ ಚ |
ತುಶ್ಣ್ಗಾನಿ ಚಾದ್ರಿಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ಸೌಧಾನೀವ ಚಕಾಶಿರೇ ||
ತಸ್ಯಾಚಲೇಂದ್ರಸ್ಯ ದರೀಷ್ವತೀವ ವಿಚಿತ್ರಸಾರಶ್ಣ್ಗಕುಲಾಕುಲಾಸು |
ಪ್ರಾಲೇಯಧಾರಾಃ ಶಶಿಪಾದಗೌರಾ ಗೋಕ್ಷೀರಧಾರಾ ಇವ ಸಂನಿಪೇತುಃ ||
ಬಹುಕುಸುಮರಜೋಭಿರುತ್ಕರಾಶ್ಣ್ಗಾ ಹಿಮಕಣಸಶ್ಣ್ಗಸುಶೀತಲಾಃ ಸಮೀರಾ |
ವವುರಮರಗಣೇಶ್ವರಾಂಬರಾಣಿ ಪ್ರತನುತಮಾನಿ ಶನೈರ್ವಿಕಂಪಯಂತಃ ||
ನಿರ್ಧೂತರೂಕ್ಷಾನಿಲಶೀತದೋಷಃ ಪ್ರೋದ್ಭಿನ್ನಚೂತಾಶ್ಣ್ಕುರಕರ್ಣಪೂರಃ |
ವಸಂತಕಾಲಶ್ಚ ತಮದ್ರಿಪುತ್ರೀಸೇವಾರ್ಥಮಾಗಾದ್ಧಿಮವಂತಮಾಶು ||
ತಸ್ಮಿನ್ನೃತಾವದ್ರಿಸುತಾವಿವಾಹಸಿಷೇವಯಾ ತಂ ಗಿರಿಮಭ್ಯುಪೇತೇ |
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವುಃ ಕುಸುಮಾವತಂಸಾಃ ಸಮಂತತಃ ಪಾದಪಗುಲ್ಮಷಂಡಾಃ ||
ವವುಃ ಸುಗಂಧಾಃ ಸುಭಗಾಃ ಸುಶೀತಾ ವಿಚಿತ್ರಪುಷ್ಪಾಗ್ರರಜೋತ್ಕರಾಶ್ಣ್ಗಾಃ |
ಮನೋಭವೋದ್ರೇಕಕರಾಃ ಸುರಾಣಾಂ ಸುರಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಂ ಚ ಮುಹುಃ ಸಮೀರಾಃ ||
ಸ್ವಚ್ಛಾಂಬುಪೂರ್ಣಾಶ್ಚ ತಥಾ ನಲಿನ್ಯಃ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಾನಾಂ ಮುಕುಲೈರುಪೇತಾಃ |
ಈಷತ್ಸಮುದ್ಭಿನ್ನಪಯೋಧರಾಗ್ರಾ ನಾರ್ಯೋ ಯಥಾ ರಮ್ಯತಮಾ ಬಭೂವುಃ ||
ಋತೋಃ ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಚ ಮದೋದ್ಭವಾಚ್ಛ ಫುಲ್ಲಾಸು ಶಾಖಾಸು ನಿಲೀನಪಕ್ಷಾಃ |
ಚೇತೋಭಿರಾಮಂ ತ್ರಿದಶಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಂ ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಾಶ್ಚಾತಿಕಲಂ ವಿನೇದುಃ ||
ನಾತ್ಯುಷ್ಣಶೀತಾನಿ ಸರಃಪಯಾಂಸಿ ಕಿಂಜಲ್ಕಚೂರ್ಣೈಃ ಕಪಿಲೀಕೃತಾನಿ |
ಚಕ್ರಾಹ್ವಯುಗ್ಮೈರುಪನಾದಿತಾನಿ ಪಪುಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಸುರದಂತಿಮುಖ್ಯಾಃ ||
ಪ್ರಿಯಶ್ಣ್ಗೂಶ್ಚೂತತರವಶ್ಚೂತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಿಯಶ್ಣ್ಗವಃ |
ತರ್ಜಯಂತ ಇವಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಮಂಜರೀಭಿಶ್ಚಕಾಶಿರೇ ||
ಹಿಮಶುಕ್ಲೇಷು ಶೃಶ್ಣ್ಗೇಷು ತಿಲಕಾಃ ಕುಸುಮೋತ್ಕರಾಃ |
ಶುಶುಭುಃ ಕಾರ್ಯಮುದ್ಧಿಶ್ಯ ವೃದ್ಧಾ ಇವ ಸಮಾಗತಾಃ ||
ಫುಲ್ಲಾಶೋಕಲತಾಸ್ತತ್ರ ರೇಜಿರೇ ಶಾಲಸಂಶ್ರಿತಾಃ |
ಕಾಮಿನ್ಯ ಇವ ಕಾಂತಾನಾಂ ಕಂಠಾಲಂಬಿತಮೂರ್ತಯಃ ||
ಸಮದಾಲಿಕುಲೋದ್ಗೀತಲತಾಕುಸುಮಸಂಚಯಾಃ |
ಪರಸ್ಪರಂ ಹಿ ಮಾಲತ್ಯೋ ಭಾಷಂತ್ಯ ಇವ ರೇಜಿರೇ ||
ನೀಲಾನಿ ನೀಲಾಂಬುರಹೈಃ ಪಯಾಂಸಿ ಗೌರಾಣಿ ಗೌರೈಶ್ಚ ಸನಾಲದಂಡೈಃ |
ರಕ್ತೈಶ್ಚ ರಕ್ತಾನಿ ಭೃಶಂ ಕೃತಾನಿ ದ್ವಿರೇಫಾರ್ಧವಿದಷ್ಟಪತ್ರೈಃ ||
ಹೈಮಾನಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಜಲೇಷು ಕೇಷುಚಿನ್ನಿರಂತರಂ ಮಾರಕತಾನಿ ಕೇಷುಚಿತ್ |
ವೈದೂರ್ಯನಾಲಾನಿ ಸರಃಸು ಕೇಷುಚಿತ್ಪ್ರಜಜ್ಞಿರೇ ಪದ್ಮವನಾನಿ ಸರ್ವತಃ ||
ವಾಪ್ಯಸ್ತತ್ರಾಭವನ್ರಮ್ಯಾಃ ಕಮಲೋತ್ಪಲಭೂಷಿತಾಃ |
ನಾನಾವಿಹಗಸಂಘುಷ್ಪಾ ಹೇಮಸೋಪಾನಪಶ್‌ಣ್ಕ್ತಯಃ ||
ಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ತಸ್ಯ ತು ಗಿರೇಃ ಕರ್ಣಿಕಾರೈಃ ಸುಪುಷ್ಟಿತೈಃ |
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಾನ್ಯವಿರಲೈರ್ಹೈಮಾನೀವ ಬಭುರ್ಮುನೇ ||
ಈಷದುದ್ಭಿನ್ನಕುಸುಮೈಃ ಪಾಟಲೈಶ್ಚಾಪಿ ಪಾಟಲಾಃ |
ಸಂಬಭೂವುರ್ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಪವನಾಕಂಪಿಮೂರ್ತಿಭಿಃ ||
ಕೃಷ್ಣಾಂಜನಾದ್ರಿಶೃಶ್ಣ್ಗಾಭಾ ನೀಲಾಶೋಕಮಹೀರುಹಾಃ |
ಗಿರೌ ವವೃಧಿರೇ ಫುಲ್ಲಾಃ ಸ್ಪರ್ಧಯೇವ ಪರಸ್ಪರಮ್ ||
ಚೀರುವಾಕವಿಘಷ್ಟಾನಿ ಕಿಂಶುಕಾನಾಂ ವನಾನಿ ಚ |
ಪರ್ವತಸ್ಯ ನಿತಂಬೇಷು ಸರ್ವೇಷ್ವೇವಾಭಿಜಜ್ಞಿರೇ ||
ತಮಾಲಗುಲ್ಮೈಸ್ತಸ್ಯಾಸೀಚ್ಛೋಭಾ ಹಿಮವತಸ್ತದಾ |
ನೀಲಜೀಮೂತಸಂಘಾತೈರ್ನಿಲೀನೈರಿವ ಸಂಧಿಷು ||
ನಿಕಾಮಪುಷ್ಟೈಃ ಸುವಿಶಾಲಶಾಖೈಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತೈಶ್ಚಂಪಕಪಾದಪೈಶ್ಛ |
ಪ್ರಮತ್ತಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಸಂಪ್ರಲಾಪೈರ್ಹಿಮಾಚಲೋತೀವ ತದಾ ರರಾಜ ||
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಬ್ದಂ ಋತುಮದಕಲಂ ಸರ್ವತಃ ಕೋಕಿಲಾನಾಂ
ಚಂಚತ್ಪಕ್ಷಾಃ ಸುಮಧುರರುತಂ ನೀಲಕಂಠಾ ವಿನೇದುಃ |
ತೇಷಾಂ ಶಬ್ದೈರುಪಚಿತಬಲಃ ಪುಷ್ಪಚಾಪೇಷುಹಸ್ತಃ
ಸಜ್ಜೀಭೂತಸ್ತ್ರಿದಶವನಿತಾ ವೇದ್ಧುಮಶ್ನ್ಗೇಷ್ವನಶ್ಣ್ಗಃ ||
ಪಟುಸೂರ್ಯತಪಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಯಃ ಸೋಷ್ಣಜಲಾಶಯಃ |
ದೇವೀವಿವಾಹಸೇವಾರ್ಥಂ ಗ್ರೀಷ್ಮ ಆಗದ್ಧಿಮಾಚಲಮ್ ||
ಸ ಚಾಪಿ ತರುಭಿಸ್ತತ್ರ ಬಹುಭಿಃ ಕುಸುಮೋತ್ಕರೈಃ |
ಶೋಭಯಾಮಾಸ ಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ಪ್ರಾಲೇಯಾದ್ರೇಃ ಸಮಂತತಃ ||
ತಸ್ಯಾಪಿ ಚ ಋತೋಸ್ತತ್ರ ವಾಯವಃ ಸುಮನೋಹರಾಃ |
ವವುಃ ಪಾಟಲವಿಸ್ತೀರ್ಣಕದಂಬಾರ್ಜುನಗಂಧಿನಃ ||
ವಾಪ್ಯಃ ಪ್ರಫುಲ್ಲಪದ್ಮೌಘಾಃ ಕೇಸರಾರುಣಮೂರ್ತಯಃ |
ಅಭವಂಸ್ತಟಸಂಘುಷ್ಟಕಲಹಂಸಕದಂಬಕಾಃ ||
ತಥಾ ಕುರವಕಾಶ್ಚಾಪಿ ಕುಸುಮಾಪಾಂಡುಮೂರ್ತಯಃ |
ಸವೇಷು ಜಜ್ಞುಃ ಶೃಶ್ನ್ಗೇಷು ಭ್ರಮರಾವಲಿಸೇವಿತಾಃ ||
ಬಕುಲಾಶ್ಚ ನಿತಂಬೇಷು ವಿಶಾಲೇಷು ಮಹೀಭೃತಃ |
ಉತ್ಸಸರ್ಜುರ್ಮನೋಜ್ಞಾನಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಸಮಂತತಃ ||
ಇತಿ ಕುಸುಮವಿಚಿತ್ರಸರ್ವವೃಕ್ಷಾ ವಿವಿಧವಿಹಂಗಮನಾದರಮ್ಯದೇಶಾಃ |
ಹಿಮಗಿರಿತನಯಾವಿವಾಹಭೂತ್ಯೈ ಷಡುಪಯಯರೃತವೋ ಮುನಿಪ್ರವೀರ ||
ತತ ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸರ್ವಭೂತಸಮಾಗಮೇ |
ನಾನಾವಾದ್ಯಶತಾಕೀರ್ಣೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಮ ಪಿತಾ ಸ್ವಯಮ್ ||
ಶೈಲಪುತ್ರೀಮಲಂಕೃತ್ಯ ಯೋಗ್ಯಾಭರಣಸಂಪದಾ |
ಪುರಂ ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸ ಸ್ವಯಮಾದಾಯ ಲೋಕಧೃಕ್ ||
ತತಸ್ತು ಪುನರೇವೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವ್ಯಜ್ಞಾಪಯದ್ವಿಭುಮ್ |
ಹವಿರ್ಜುಹೋಮಿ ವಹ್ನೌ ತು ಉಪಾಧ್ಯಾಯಪದೇ ಸ್ಥಿತಃ |
ದದಾಸಿ ಮಹ್ಯಂ ಯದ್ಯಾಜ್ಞಾಂ ಕರ್ತವ್ಯೋಯಂ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಃ ||
ತಮಾಹ ಶಂಕರೋ ದೇವಂ ದೇವದೇವೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ |
ಯದ್ಯದಿಷ್ಟಂ ಸುರೇಶಾನ ತತ್ಕುರುಷ್ವ ಯಥೇಪ್ಸಿತಮ್ |
ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ವಚನಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತವ ಜಗದ್ವಿಭೋ ||
ತತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ |
ಹಸ್ತಂ ದೇವಸ್ಯ ದೇವ್ಯಾಶ್ಚ ಯೋಗಬಂಧೇ ಯುಯೋಜ ಹ ||
ಜ್ವಲನಂ ಚ ಸ್ವಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೃತಾಂಜಲಿಮುಪಸ್ಥಿತಂ |
ಶ್ರುತಿಗೀತೈರ್ಮಹಾಮಂತ್ರೈರ್ಮೂರ್ತಿಮದ್ಭಿರುಪಸ್ಥಿತೈಃ ||
ಯಧೋಕ್ತವಿಧಿನಾ ಹುತ್ವಾ ಸರ್ಪಿಸ್ತದಮೃತಂ ಚ ಹಿ |
ತ್ರಿಶ್ಚ ತಂ ಜ್ವಲನಂ ದೇವಂ ಕಾರಯಿತ್ವಾ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮ್ ||
ಮುಕ್ತ್ವಾ ಹಸ್ತಸಮಾಯೋಗಂ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವದೇವತೈಃ |
ಸುತೈಶ್ಚ ಮಾನಸೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ |
ವೃತ್ತೇ ಉದ್ದಾಹಕಾಲೇ ತು ಪ್ರಣನಾಮ ವೃಷಧ್ವಜಮ್ ||
ಯೋಗೇನೈವ ತಯೋರ್ವ್ಯಾಸ ತದೋಮಾಪರಮೇಶಯೋಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಸ ಪರೋ ವೃತ್ತೋ ಯಂ ದೇವಾ ನ ವಿದುಃ ಕ್ವಚಿತ್ ||
ಇತಿ ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸ್ವಯಂವರಮಿದಂ ಶುಭಮ್ |
ಉದ್ವಾಹಶ್ಚೈವ ದೇವಸ್ಯ ಶೃಣ್ವತಃ ಪರಮಾದ್ಭುತಮ್ ||
ಇತಿ ಸ್ಕಂದಪುರಾಣೇ ನಾಮ ತ್ರಯೋದಶೋಧ್ಯಾಯಃ ||
ವಿಸ್ತೃತೇ ಹಿಮವತ್ಪೃಷ್ಠೇ ವಿಮಾನಶತಸಂಕುಲೇ |
ಅಭವತ್ಸ ತು ಕಾಲೇನ ಶೈಲಪುತ್ರ್ಯಾಃ ಸ್ವಯಂಪರಃ ||
ಅಥ ಪರ್ವತರಾಜೋಸೌ ಹಿಮವಾಂಧ್ಯಾನಕೋವಿದಃ |
ದುಹತುರ್ದೇವದೇವೇನ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತದಭಿಮಂತ್ರಿತಮ್ ||
ಜಾನನ್ನಪಿ ಮಹಾಶೈಲಃ ಸಮಾಚಾರಕ್ರಿಯೇಪ್ಸಯಾ |
ಸ್ವಯಂವರಂ ತತೋ ದೇವ್ಯಾಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷ್ವಘೋಷಯತ್ ||
ದೇವದಾನವಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಸರ್ವಲೋಕನಿವಾಸಿನಾಮ್ |
ವೃಣುಯಾತ್ಪರಮೇಶಾನಂ ಸಮಕ್ಷಂ ಯೇನ ಮೇ ಸುತಾ ||
ತದೇವ ಸುಕೃತಂ ಶ್ಲಾಘ್ಯಂ ಮಮಾಭ್ಯುದಯಸಮ್ಮತಮ್ |
ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ಶೈಲೇಂದ್ರಃ ಕೃತ್ವಾ ಹೃದಿ ಮಹೇಶ್ವರಮ್ ||
ಅಬ್ರಹ್ಮಕೇಷು ಲೋಕೇಷು ದೇವ್ಯಾಃ ಶೈಲೇಂದ್ರಸತ್ತಮಃ |
ಕೃತ್ವಾ ರತ್ನಾಕುಲಂ ದೇಶಂ ಸ್ವಯಂವರಮಚೀಕರತ್ ||
ಅಥೈವಮಾಘೋಷಿತಮಾತ್ರ ಏವ ಸ್ವಯಂವರೇ ವ್ಯಾಸ ಮಹೀಧ್ರಪುತ್ರ್ಯಾಃ |
ದೇವಾದಯಃ ಸರ್ವಜಗನ್ನಿವಾಸಾಃ ಸಮಾಯಯುರ್ದಿವ್ಯಗೃಹೀತವೇಷಾಃ ||
ಪ್ರಫುಲ್ಲಪದ್ಮಾಸನಸಂನಿವಿಷ್ಟಃ ಸಿದ್ಧೈರ್ವೃತೋ ಯೋಗಿಭಿರಪ್ರಮೇಯೈಃ |
ವಿಜ್ಞಾಪಿತಸ್ತೇನ ಮಹೀಧ್ರರಾಜ್ಞಾ ಪಿತಾಮಹಸ್ತತ್ರ ಸಮಾಜಗಾಮ ||
ಅಕ್ಷ್ಣಾಂ ಸಹಸ್ರಂ ಸುರರಾಟ್ ಸ ಬಿಭ್ರದ್ದಿವ್ಯಾಶ್ಣ್ಗಹಾರಸ್ರಗುದಾತ್ತರೂಪಃ |
ಐರಾವತಂ ಸರ್ವಗಜೇಂದ್ರಮುಖ್ಯಂ ಸ್ರವನ್ಮದಾಸಾರಕೃತಪ್ರವಾಹಮ್ |
ಆರುಹ್ಯ ಸರ್ವಾಮರರಾಟ್ ಸ ವಜ್ರಂ ಬಿಭ್ರತ್ಸಮಾಗಾತ್ಪುರತಃ ಸುರಾಣಾಮ್ ||
ತೇಜಃಪ್ರತಾಧಿಕದಿವ್ಯರೂಪಃ ಪ್ರೋದ್ಭಾಸಯನ್ಸರ್ವದಿಶೋ ವಿವಸ್ವಾನ್ |
ಹೈಮಂ ವಿಮಾನಂ ಸಚಲತ್ಪತಾಕಮಾರುಹ್ಯ ಆಗಾತ್ತ್ವರಿತಂ ಜವೇನ ||
ಮಣಿಪ್ರದೀಪ್ತೋಜ್ಜ್ವಲಕುಂಡಲಶ್ಚ ವಹ್ನ್ಯರ್ಕತೇಜಃಪ್ರತಿಮೇ ವಿಮಾನೇ |
ಸಮಭ್ಯಗಾತ್ಕಶ್ಯಪವಿಪ್ರಸೂನುರಾದಿತ್ಯ ಆಗದ್ಭಗನಾಮಧಾರೀ ||
ಪೀನಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಸುಕೃತಾಶ್ಣ್ಗಹಾರಸ್ತೇಜೋಬಲಾಜ್ಞಾಸದೃಶಪ್ರಭಾವಃ |
ದಂಡಂ ಸಮಾದಾಯ ಕೃತಾಂತ ಅಗಾದಾರುಹ್ಯ ಭೀಮಂ ಮಹಿಷಂ ಜವೇನ ||
ಮಹಾಮಹೀಧ್ರೋಚ್ಛ್ರಯಪೀನಗಾತ್ರಃ ಸ್ವರ್ಣಾದಿರತ್ನಾಚಿತಚಾರುವೇಷಃ |
ಸಮೀರಣಃ ಸರ್ವಜಗದ್ವಿಭರ್ತಾ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಸಮಭ್ಯಗಾದ್ಧಿ ||
ಸಂತಾಪಯನ್ಸರ್ವಸುರಾಸುರೇಶಾಂಸ್ತೇಜೋಧಿಕಸ್ತೇಜಸಿ ಸಂನಿವಿಶ್ಯ |
ವಹ್ನಿಃ ಸಮಭ್ಯೇತ್ಯ ಸುರೇಂದ್ರಮಧ್ಯೇ ಜ್ವಲನ್ಪ್ರತಸ್ಥೌ ವರವೇಷಧಾರೀ ||
ನಾನಾಮಣಿಪ್ರಜ್ವಲಿತಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿರ್ಜಗಚ್ಚರಂದಿವ್ಯವಿಮಾನಮಗ್ರ್ಯಮ್ |
ಆರುಹ್ಯ ಸರ್ವದ್ರವಿಣಾಧಿಪೇಶಃ ಸ ರಾಜರಾಜಸ್ತ್ವರಿತೋಭ್ಯಗಾಚ್ಚ ||
ಅಪ್ಯಾಯಯನ್ಸರ್ವಸುರಾಸುರೇಶಾನ್ಕಾಂತ್ಯಾ ಚ ವೇಷೇಣ ಚ ಚಾರುರೂಪಃ |
ಜ್ವಲನ್ಮಹಾರತ್ನ ವಿಚಿತ್ರರೂಪಂ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಶಶೀ ಸಮಾಗಾತ್ ||
ಶ್ಯಾಮಾಶ್ಣ್ಗಯಷ್ಟಿಃ ಸುವಿಚಿತ್ರವೇಷಃ ಸರ್ವಸ್ರಗಾಬದ್ಧಸುಗಂಧಮಾಲೀ |
ತಾಕ್ರ್ಸ್ಯಂ ಸಮಾರುಹ್ಯ ಮಹೀಧ್ರಕಲ್ಪಂ ಗದಾಧರೋಸೌ ತ್ವರಿತಂ ಸಮೇತಃ ||
ತಥಾಶ್ವಿನೌ ದೇವಭಿಷಗ್ವರೌ ತು ಏಕಂ ವಿಮಾನಂ ತ್ವರಯಾಭಿರುಹ್ಯ |
ಮನೋಹರಾವುಜ್ಜ್ವಲಚಾರುವೇಷಾವಾಜಗ್ಮತುರ್ದೇವಸದಃ ಸುವೀರೌ ||
ಶೇಷಃ ಸಹಸ್ರಂ ಸ್ಪುರದಗ್ನಿವರ್ಣಂ ಬಿಭ್ರತ್ಸ್ಘಟಾನಾಂ ಜ್ವಲನಾರ್ಕತೇಜಾಃ |
ಸಾರ್ಧಂ ಸ ನಾಗೈರಪರೈರ್ಮಹಾತ್ಮ ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಸಮಭ್ಯಗಾಚ್ಛ ||
ದಿತೇಃ ಸುತಾನಾಂ ಚ ಮಹಾಸುರಾಣಾಂ ವಹ್ನ್ಯರ್ಕಶಕ್ರಾನಿಲತುಲ್ಯಭಾಸಾಮ್ |
ವರಾನುರೂಪಂ ಪ್ರವಿಧಾಯ ವೇಷಂ ವೃಂದಂ ಸಮಾಗಾತ್ಪುರತಃ ಸುರಾಣಾಮ್ ||
ಗಂಧರ್ವರಾಜಃ ಸ ಚ ಚಾರುರೂಪೀ ದಿವ್ಯಶ್ಣ್ಗಮೋ ದಿವ್ಯವಿಮಾನಚಾರೀ |
ಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಃ ಸಹಿತೋಪ್ಸರೋಭಿಃ ಶಕ್ರಾಜ್ಞಯಾ ತತ್ರ ಸಮಾಜಗಾಮ ||
ಅನ್ಯೇ ಚ ದೇವಾಸ್ತ್ರಿ ದಿವೌಕಸೇಶಾಃ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ಚಾರುಗೃಹೀತವೇಷಾಃ |
ಆಜಗ್ಮುರಾರುಹ್ಯ ವಿಮಾನಪೃಷ್ಠಂ ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷೋರಗಕಿಂನರಾಶ್ಚ ||
ಶಚೀಪತಿಸ್ತತ್ರ ಸುರೇಂದ್ರಮಧ್ಯೇ ರಾಜಾಧಿಕಾರಾಧಿಲಕ್ಷ್ಯಮೂರ್ತಿಃ |
ಆಜ್ಞಾಬಲೈಶ್ವರ್ಯಕೃತಪ್ರಮೋಹೋ ವೃಥಾಧಿಕಂ ಯತ್ನಮುಪಾಚಕಾರ ||
ಹೇತುಸ್ತ್ರಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಜಗತ್ಪ್ರಸೂತೇರ್ಮಾತಾ ಚ ತೇಷಾಂ ಸಸುರಾಸುರಾಣಾಮ್ |
ಪತ್ನೀ ಚ ಶಂಭೋಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಧಾಮ್ನೋ ಗೀತಾ ಪುರಾಣೇ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪರಾರ್ಥಾ |
ದಕ್ಷಸ್ಯ ಕೋಪಾದ್ಧಿಮವದ್ಗೃಹಂ ಸಾ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥಮಾಗಾತ್ಪರಮೇಶಪತ್ನೀ ||
ಏವಂ ಯತಸ್ತಾಂ ನ ವಿದುಃ ಸುರೇಶಾ ಮೋಹಸ್ತತಸ್ತಾನ್ಪರ ಅವಿವೇಶ |
ವರಾರ್ಥಮಾಜಗ್ಮುರತೋ ವಿಮೂಢಾ ಈಶೇನ ಯಸ್ಮಾದ್ವೃಡಿತಾಃ ಕೃತಾಸ್ತೇ ||
ತತಃ ಪ್ರನೃತ್ತಾಭಿರಥಾಪ್ಸರೋಭಿರ್ಗಂಧರ್ವಸಂಘೈಶ್ಚ ಸುಗೀತಶಬ್ದೈಃ |
ಸ್ಥಿತೈಶ್ಚ ನಾನಾವಿಧರೂಪವೇಷೈರ್ದೇವಾಸುರಾದಿತ್ರಿದಿವೌಕಸಂಘೈಃ ||
ವಿಮಾನಪೃಷ್ಠೇ ಮಣಿಹೇಮಚಿತ್ರೇ ಸ್ಥಿತಾ ಚಲಚ್ಚಾಮರವೀಜಿತಾಶ್ಣ್ಗೀ |
ಸರ್ವರ್ತುಪುಷ್ಟಾಂ ಸುಸುಗಂಧಮಾಲಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದೇವೀ ಪ್ರಸಭಂ ಪ್ರತಸ್ಥೇ ||
ಸನತ್ಕುಮಾರ ಉವಾಚ |
ಮಾಲಾಂ ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ದೇವ್ಯಾಂ ತು ಸ್ಥಿತಾಯಾಂ ದೇವಸಂಸದಿ |
ಶಕ್ರಾದ್ಯೈರಾಗತೈರ್ದೇವೈಃ ಸ್ವಯಂವರಮುಪಾಗತೈಃ ||
ದೇವ್ಯಾ ಜಿಜ್ಞಾಸಯಾ ಶಂಭುರ್ಭೂತ್ವಾ ಪಂಚಶಿಖಃ ಶಿಶುಃ |
ಉತ್ಸಶ್ಗ್ಣತಲಸಂಸುಪ್ತೋ ಬಭೂವ ಸಹಸಾ ವಿಭುಃ ||
ಅಕಸ್ಮಾದಥ ತಂ ದೇವೀ ಶಿಶುಂ ಪಂಚಶಿಖಂ ಸ್ಥಿತಮ್ |
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋಗಸಮಾಧಾನಜ್ಜಹೃಷೇ ಪ್ರೀತಿಸಂಯುತಾ ||
ಅಥ ಸಾ ಶುದ್ಧಸಂಕಲ್ಪಾ ಕಾಶ್‌ಣ್ಷ್ಕಿತಪ್ರಾಪ್ತಸತ್ಫಲಾ |
ನಿರ್ವೃತೇವ ತದಾ ತಸ್ಥೌ ಕೃತ್ವಾ ಹೃದಿ ತಮೇವ ತು ||
ತತೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಶಿಶುಂ ದೇವಾ ದೇವ್ಯಾ ಉತ್ಸತ್ಣ್ಗವರ್ತಿನಮ್ |
ಕೋಯಮತ್ರೇತಿ ಸಮ್ಮಂತ್ರ್ಯ ಚುಕ್ರುಧುರ್ಭೃಶಮಾರ್ದಿತಾಃ ||
ವಜ್ರಮಾಕಾರಯತ್ತಸ್ಯ ಬಾಹುಮುತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ವೃತ್ರಹಾ |
ಸ ಬಾಹುರುತ್ಥಿತಸ್ತಸ್ಯ ತಥೈವ ಸಮತಿಷ್ಠತ ||
ಸ್ತಂಭಿತಃ ಶಿಶುರೂಪೇಣ ದೇವದೇವೇನ ಶಂಭುನಾ |
ವಜ್ರಂ ಕ್ಷೇಪ್ತುಂ ನ ಶಶಾಕ ಬಾಹುಂ ಚಾಲಯಿತುಂ ನ ಚ ||
ಭಗೋ ನಾಮ ತತೋ ದೇವ ಆದಿತ್ಯಃ ಕಾಶ್ಯಪೋ ಬಲೀ |
ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ಯ ಮುಶಲಂ ದೀಪ್ತಂ ಕ್ಷೇಪ್ತು ಮೈಚ್ಛದ್ವೀಮೋಹಿತಃ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ಭಗವಾನ್ಬಾಹುಂ ತಥೈವಾಸ್ತಂಭಯತ್ತದಾ ||
ಶಿರಃ ಪ್ರಕಂಪಯನ್ವಿಷ್ಣುಃ ಸಕ್ರೋಧಸ್ತಮವೈಕ್ಷತ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ಶಿರಸೋ ದೇವಃ ಖಾಲಿತ್ಯಂ ಪ್ರಚಕಾರ ಹ ||
ಪೂಷಾ ದಂತಾಂದಶಂದಂತೈಃ ಶರ್ವಮೈಕ್ಷತ ಮೋಹಿತಃ |
ತಸ್ಯಾಪಿ ದಶನಾಃ ಪೇತುರ್ದೃಷ್ಟಮಾತ್ರಸ್ಯ ಶಂಭುನಾ ||
ಯಮಸ್ಯ ಸ್ತಂಭಿತೋ ದಂಡಸ್ತೇಜೋ ವಹ್ನೇಃ ಶಶೇಃ ಪ್ರಭಾ |
ಬಲಂ ವಾಯೋಸ್ತಥಾನ್ಯೇಷಾಂ ತಸ್ಮಿನ್ಸರ್ವದಿವೌಕಸಾಮ್ |
ಬಲಂ ತೇಜಶ್ಚ ಯೋಗಂ ಚ ತಥೈವಾಸ್ತಂಭಯದ್ವಿಭುಃ ||
ಅಥ ತೇಷು ಸ್ಥಿತೇಷ್ವೇವಂ ಮನ್ಯುಮತ್ಸು ಸುರೇಷು ತು |
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪರಮಸಂವಿಗ್ನೋ ಧ್ಯಾನಮಾಸ್ಥಾಯ ಸಾದರಮ್ |
ಬುಬುಧೇ ದೇವದೇವೇಶಮುಮೋತ್ಸಶ್ಣ್ಗಸಮಾಸ್ಥಿತಮ್ ||
ಸ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಪರಮೇಶಾನಂ ಶೀಘ್ರಮುತ್ತಾಯ ಸಾದರಮ್ |
ವವಂದೇ ಚರಣೌ ಶಂಭೋರಸ್ತುವಚ್ಚ ಪಿತಾಮಹಃ |
ಪೌರಾಣೈಃ ಸಾಮಸಂಗೀತೈಃ ಪುಣ್ಯಾಖ್ಯೈರ್ಗುಹ್ಯನಾಮಭಿಃ ||
ಅಜಸ್ತ್ವಮಮರೋ ದೇವ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಹರ್ತಾ ವಿಭುಃ ಪರಃ |
ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಧ್ಯೇಯಂ ತದಕ್ಷಯಮ್ ||
ಅಮೃತಂ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಚ ಈಶ್ವರಃ ಕಾರಣಂ ಮಹತ್ |
ಬ್ರಹ್ಮಕೃತ್ಪ್ರಕೃತೇಃ ಸ್ರಷ್ಟಾ ಸರ್ವಸೃಕ್ಪರಮೇಶ್ವರಃ ||
ಇಯಂ ಚ ಪ್ರಕೃತಿರ್ದೇವೀ ಸದಾ ತೇ ಸೃಷ್ಟಿಕಾರಣಮ್ |
ಪತ್ನೀರೂಪಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಜಗತ್ಕಾರಣಮಾಗತಾ ||
ನಮಸ್ತುಭ್ಯಂ ಸದೇಶಾನ ದೇವ್ಯಾಶ್ಚೈವ ಸದಾ ನಮಃ |
ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ದೇವೇಶ ನಿಯೋಗಾಶ್ಚ ಮಯಾ ಪ್ರಜಾಃ ||
ದೇವಾದ್ಯಾಸ್ತ ಇಮೇ ಸೃಷ್ಟಾ ಮುಢಾಸ್ತ್ವದ್ಯೋಗಮೋಹಿತಾಃ |
ಕುರು ಪ್ರಸಾದಮೇತೇಷಾಂ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಭವಂತ್ವಿಮೇ ||
ತತ ಏವಂ ತದಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಜ್ಞಾಪ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರಮ್ |
ಸ್ತಂಭಿತಾನ್ಸರ್ವದೇವಾಂಸ್ತಾನಿದಮಾಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ||
ಮೂಢಾಃ ಸ್ಥ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವೇ ನೈನಂ ಬುಧ್ಯತ ಶಂಕರಮ್ |
ದೇವದೇವಮಿಹಾಯಾತಂ ಮಮೈವೋತ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಮ್ ||
ಅಯಂ ರುದ್ರೋ ಮಹಾದೇವಃ ಶರ್ವೋ ಭೀಮಃ ಕಪರ್ದಿಮಾನ್ |
ಉಗ್ರ ಈಶಾನ ಆತ್ಮಾ ಚ ಅಜಃ ಶಂಕರ ಏವ ಚ ||
ದೇವದೇವಃ ಪರಂ ಧಾಮ ಈಶಃ ಪಶುಪತಿಃ ಪತಿಃ |
ಜಗತ್ಸ್ರಷ್ಟಾ ಜಗದ್ಧರ್ತಾ ಜಗತ್ಸಂಸ್ಥಿತಿಕಾರಣಮ್ ||
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಶರಣಂ ಶೀಘ್ರಮೇವಮೇವಾಮರೇಶ್ವರಾಃ |
ಸಾರ್ಧಂ ಮಯೈವ ದೇವೇಶಂ ಪರಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಮ್ ||
ತತಸ್ತೇ ಸ್ತಂಭಿತಾಃ ಸರ್ವೇ ತಥೈವ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಃ |
ಪ್ರಣೇಮುರ್ಮನಸಾ ಶರ್ವಂ ಭಾವಶುದ್ಧೇನ ಚೇತಸಾ ||
ಅಥ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಸನ್ನೋಭೂದ್ದೇವದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ |
ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಚಕಾರಾಶು ದೇವತಾನಾಂ ತನೂಸ್ತದಾ ||
ತತ ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸರ್ವದೇವನಿವಾರಣೇ |
ವಪುಶ್ಚಕಾರ ದೇವೇಶಸ್‌ತ್ರ್ಯಕ್ಷಂ ಪರಮಮದ್ಭುತಮ್ |
ತೇಜಸಾ ಯಸ್ಯ ದೇವಾಸ್ತೇ ಚಕ್ಷುರಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ವಿಭುಮ್ ||
ತೇಭ್ಯಃ ಪರಮಕಂ ಚಕ್ಷುಃ ಸ್ವವಪುರ್ದೃಷ್ಟಿಶಕ್ತಿಮತ್ |
ಪ್ರಾದಾತ್ಪರಮದೇವೇಶಃ ಅಪಶ್ಯಂಸ್ತೇ ತದಾ ಪ್ರಭುಮ್ ||
ತೇ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಮೇಶಾನಂ ತೃತೀಯೇಕ್ಷಣಧಾರಿಣಮ್ |
ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ಯಾ ನೇಮಿರೇ ತೂರ್ಣಂ ಸರ್ವ ಏವ ಸುರೇಶ್ವರಾಃ ||
ತಸ್ಯ ದೇವೀ ತದಾ ಹೃಷ್ಟಾ ಸಮಕ್ಷಂ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಾಮ್ |
ಪಾದಯೋಃ ಸ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ಸ್ರಗ್ಮಾಲಾಮಮಿತದ್ಯುತೇಃ ||
ಸಾಧು ಸಾಧ್ವಿತಿ ಸಂಪ್ರೋಚ್ಯ ದೇವತಾಸ್ತೇ ಪುನರ್ವಿಭುಮ್ |
ಸಹ ದೇವ್ಯಾ ನಮಶ್ಚಕ್ರುಃ ಶಿರೋಭಿರ್ಭೂತಲಾಶ್ರಿತೈಃ ||
ಅಥಾಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವ್ಯಾಸ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ |
ಹಿಮವಂತಂ ಮಹಾಸೈಲಮಿದಮಾಹ ಮಹಾದ್ಯುತಿಃ ||
ಶ್ಲಾಘ್ಯಃ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ವಂದ್ಯಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ನಸ್ತ್ವಮದ್ಯ ಹಿ |
ಶರ್ವೇಣ ಸಹ ಸಂಬಂಧೋ ಯಸ್ಯ ತೇಭೂದಯಂ ಮಹಾನ್ |
ಕ್ರಿಯತಾಂ ಚಾಶು ಉದ್ವಾಹಃ ಕಿಮರ್ಥಂ ಸ್ಥೀಯತೇ ಪರಮ್ ||
ತತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಹಿಮವಾಂಸ್ತಂ ದೇವಂ ಪ್ರತ್ಯಭಾಷತ |
ತ್ವಮೇವ ಕಾರಣಂ ದೇವ ಯೇನ ಶರ್ವಾದಯಂ ಮಮ ||
ಪ್ರಸಾದಃ ಸಹಸೋತ್ಪನ್ನೋ ಹೇತುಶ್ಚಾಪಿ ತ್ವಮೇವ ಹಿ |
ಉದ್ವಾಹಂ ತು ಯಥಾ ಯಾದೃಕ್ತದ್ವಿಧತ್ಸ್ವ ಪಿತಾಮಹ ||
ತತ ಏವಂ ವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ಗಿರಿರಾಜ್ಞಃ ಪಿತಾಮಹಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಕ್ರಿಯತಾಂ ದೇವ ಇತಿ ದೇವಮುವಾಚ ಹ |
ತಮಾಹ ಶಂಕರೋ ದೇವಂ ಯಥೇಷ್ಟಮಿತಿ ಲೋಕಪಃ ||
ತತ್ಕ್ಷಣಾಚ್ಚ ತತೋ ವ್ಯಾಸ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಕಲ್ಪಿತಂ ಪುರಮ್ |
ಉದ್ವಾಹಾರ್ಥಂ ಮಹೇಶಸ್ಯ ನಾನಾರತ್ನೋಪಶೋಭಿತಮ್ ||
ರತ್ನಾನಿ ಮಣಯಶ್ಚಿತ್ರಾ ಹೇಮ ಮೌಕ್ತಿಕಮೇವ ಚ |
ಮೂರ್ತಿಮಂತ ಉಪಾಗಮ್ಯ ಅಲಂಚಕ್ರುಃ ಪುರೋತ್ತಮಮ್ ||
ಚಿತ್ರಾ ಮಾರಕತೀ ಭೂಮಿಃ ಸೌವರ್ಣಸ್ತಂಭಶೋಭಿತಾ |
ಭಾಸ್ವತ್ಸ್ಛಟಿಕಭೀತ್ತೀಭಿರ್ಮುಕ್ತಾಹಾರಪ್ರಲಂಬಿತಾ ||
ತಸ್ಮಿಂಛಿವಪುರೇ ರಮ್ಯೇ ಉದ್ವಾಹಾರ್ಥಂ ವಿನಿರ್ಮಿತೇ |
ಶುಶುಭೇ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಮಹೇಶಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ||
ಸೋಮಾಧಿತ್ಯೌ ಸಮಂ ತತ್ರ ಭಾಸಯಂತೌ ಮಹಾಮಣೀ |
ಸೌರಭೇಯಂ ಮನೋರಮ್ಯಂ ಗಂಧಮಾಘ್ರಾಯ ಮಾರುತಃ |
ಪ್ರವವೌ ಸುಖಸಂಸ್ಪರ್ಶ ಈಶೇ ಭಕ್ತಿಂ ಪ್ರಸಾದಯನ್ ||
ಸಮುದ್ರಾಸ್ತತ್ರ ಚತ್ವಾರಃ ಶಕ್ರಾದ್ಯಾಶ್ಚ ಸುರೋತ್ತಮಾಃ |
ದೇವನದ್ಯೋ ಮಹಾನದ್ಯಃ ಸಿದ್ಧಾ ಮುನಯ ಏವ ಚ ||
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಃ ಸರ್ವೇ ನಾಗಾ ಯಕ್ಷಾಃ ಸರಾಕ್ಷಸಾಃ |
ಗುಹ್ಯಕಾಃ ಖೇಚರಾಶ್ಚಾನ್ಯೇ ಕಿಂನರಾ ದೇವಚಾರಣಾಃ ||
ತುಂಬುರುರ್ನಾರದೋ ಹಾಹಾ ಹೂಹೂ ಚೈವ ತು ಸಾಮಗಾಃ |
ರತ್ನಾನ್ಯಾದಾಯ ವಾದ್ಯಾಂಶ್ಚ ತತ್ರಾಜಗ್ಮುಸ್ತದಾ ಪುರಮ್ ||
ಋಷಯಃ ಕೃತ್ಸ್ನಶಸ್ತತ್ರ ವೇದಗೀತಾಂಸ್ತಪೋಧನಾಃ |
ಪುಣ್ಯಾನ್ವೈವಾಹಿಕಾನ್ಮಂತ್ರಾಂಜೇಪುಃ ಸಂಹೃಷ್ಟಮಾನಸಾಃ ||
ಜಗತೋ ಮಾತರಃ ಸರ್ವಾ ದೇವಕನ್ಯಾಶ್ಚ ಕೃತ್ಸ್ನಶಃ |
ಗಾಯಂತಿ ಹೃಷಿತಾಃ ಸರ್ವಾ ಉದ್ವಾಹೇ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ||
ಋತವಃ ಷಟ್ ಸಮಂ ತತ್ರ ನಾನಾಗಂಧಸುಖಾವಹಾಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಶಂಕರಸ್ಯೇತಿ ಮೂರ್ತಿಮಂತ ಉಪಸ್ಥಿತಾಃ ||
ನೀಲಜೀಮೂತಸಂಘಾತಮಂದ್ರಧ್ವಾನಪ್ರಹರ್ಷಿತೈಃ |
ಕೇಕಾಯಮಾನೈಃ ಶಿಖಿರ್ನೃತ್ಯಮಾನೈಶ್ಚ ಸರ್ವಶಃ ||
ವಿಲೋಲಪಿಶ್ಣ್ಗಲಸ್ಪಷ್ಟವಿದ್ಯುಲ್ಲೇಖಾವಭಾಸಿತಾ |
ಕುಮುದಾಪೀತಶುಕ್ಲಾಭಿರ್ಬಲಾಕಾಭಿಶ್ಚ ಶೋಭಿತಾ ||
ಪ್ರತ್ಯಗ್ರಸಂಜಾತಶಿಲೀಂಧ್ರಕಂದಲಾ ಲತಾದ್ರುಮಾಭ್ಯುದ್ಗತಚಾರುಪಲ್ಲವಾ |
ಶುಭಾಂಭುಧಾರಾಪ್ರಣಯಪ್ರಬೋಧಿಶೈರ್ಮದಾಲಸೈರ್ಭೇಕಗಣೈಶ್ಚ ನಾದಿತಾ ||
ಪ್ರಿಯೇಷು ಮಾನ್ನೋನ್ನತಮಾನಸಾನಾಂ ಸುನಿಶ್ಚಿತಾನಾಮಪಿ ಕಾಮಿನೀನಾಮ್ |
ಮಯೂರಕೇಕಾಭಿರುತೈಃ ಕ್ಷಣೇನ ಮನೋಹರೈರ್ಮಾನವಿಭಶ್ಣ್ಗಕರ್ತ್ರೀ ||
ತಥಾ ತ್ರಿವಣೋಜ್ಜ್ವಲಚಾರುಮೂರ್ತಿನಾ ಶಶಾಶ್ಣ್ಕಲೇಖಾಕುಟಿಲೇನ ಸರ್ವತಃ |
ಪಯೋದಸಂಘಾತಸಮೀಪವರ್ತಿನಾ ಮಹೇಂದ್ರಚಾಪೇನ ಭೃಶಂ ವಿರಾಜಿತಾ ||
ವಿಚಿತ್ರಪುಷ್ಪಸ್ಪರ್ಶಾತ್ಸುಗಂಧಿಭಿರ್ಷನಾಂಭುಸಂಪರ್ಕತಯಾ ಸುಶೀತಲೈಃ |
ವಿಕಂಪಯಂತೀ ಪವನೈರ್ಮನೋಹರೈಃ ಸುರಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಮಲಕಾವಲೀಃ ಶುಭಾಃ ||
ಗರ್ಜತ್ಪಯೋದಸ್ಥಗಿತೇಂದುಬಿಂಬಾ ನವಾಂಬುಸೇಕೋದ್ಗತಚಾರುದೂರ್ವಾ |
ನಿರೀಕ್ಷಿತಾ ಸಾದರಮುತ್ಸುಕಾಭಿರ್ನಿಶ್ವಾಸಧೂಮ್ರಂ ಪಥಿಕಾಶ್ಣ್ಗನಾಭಿಃ ||
ಹಂಸನೂಪುರಶಬ್ದಾಢ್ಯಾ ಸಮುನ್ನತಪಯೋಧರಾ |
ಚಲದ್ವಿದ್ಯುಲ್ಲತಾಕಾಂಚೀ ಸ್ಪಷ್ಟಪದ್ಮವಿಲೋಚನಾ ||
ಅಸಿತಜಲದವೃಂದಧ್ವಾನವಿತ್ರಸ್ತಹಂಸಾ ವಿಮಲಸಲಿಲಧಾರಾಪಾತನಮ್ರೋತ್ಪಲಾಗ್ರಾ |
ಸುರಭಿಕುಸುಮರೇಣುಕ್‌ಲ್ಪ್ತಸರ್ವಾಶ್ಣ್ಗಶೋಭಾ ಗಿರಿದುಹಿತೃವಿವಾಹೇ ಪ್ರಾವೃಡಾಗಾದ್ವಿಭೂತ್ಯೈ ||
ಮೇಘಕಂಚುಕನಿರ್ಮುಕ್ತಾ ಪದ್ಮಕೋಶೋದ್ಗತಸ್ತನೀ |
ಹಂಸನೂಪುರನಿರ್ಹ್ರಾದಾ ಸರ್ವರಮ್ಯದಿಗಂತರಾ ||
ವಿಸ್ತೀರ್ಣಪುಲಿನಶ್ರೋಣೀ ಕೂಜತ್ಸಾರಸಮೇಖಲಾ |
ಪ್ರಫುಲ್ಲೇಂದೀವರಾಭೋಗವಿಲೋಚನಮನೋಹರಾ ||
ಪಕ್ವಬಿಂಬಾಧರಪುಟಾ ಕುಂದದಂತಪ್ರಹಾಸಿನೀ |
ನವಶ್ಯಾಮಾಲತಾಶ್ಯಾಮರೋಮರಾಜೀಪರಿಷ್ಕೃತಾ ||
ಚಂದ್ರಾಂಶುಹಾರವರ್ಯೇಣ ಸೌಧೋರಃಸ್ಥಲಸರ್ಪಿಣಾ |
ಪ್ರಹ್ಲಾದಯಂತೀ ಚೇತಾಂಸಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ತ್ರಿದಿವೌಕಸಾಮ್ ||
ಸಮದಾಲಿಕುಲೋದ್ಗಿತಮಧುರಸ್ವರಭಾಷಿಣೇ |
ಚಲತ್ಕುಮುದಸಂಘಾತಚಾರುಕುಂಡಲಶೋಭಿನೀ ||
ರಕ್ತಾಶೋಕಾಗ್ರಶಾಖೋತ್ಥಪಲ್ಲವಾಶ್ಣ್ಗುಲಿಧಾರಿಣೀ |
ತತ್ಪುಷ್ಟಸಂಚಯಮಯೈರ್ವಾಸೋಭಿಃ ಸಮಲಂಕೃತಾ ||
ರಕ್ತೋತ್ಪಲಾಗ್ರಚರಣಾ ಜಾತೀಪುಷ್ಪನಖಾವಲೀ |
ಕದಲೀಸ್ತಂಭಚಾರೂರುಃ ಶಶಾಶ್ಣ್ಕವದನಾ ತಥಾ ||
ಪದ್ಮಕಿಂಜಲ್ಕಸಂಪೃಕ್ತಪವನಾಗ್ರಕರೈಃ ಸುರಾನ್ |
ಪ್ರೇಮ್ಣಾ ಸ್ಪೃಶಂತೀ ಕಾಂತೇವ ಶರದಾಗಾನ್ಮನೋರಮಾ ||
ನಿರ್ಮುಕ್ತಾಸಿತಮೇಘಕಂಚುಕಪುಟಾ ಪೂರ್ಣೇಂದುಬಿಂಬಾನನಾ
ನೀಲಾಂಭೋಜವಿಲೋಚನಾರವಿಂದಮುಕುಲಪ್ರೋದ್ಭಿನ್ನಚಾರುಸ್ತನೀ |
ನಾನಾಪುಷ್ಪರಜಃಸುಗಂಧಿಪವನಪ್ರಹ್ಲಾದನೀ ಚೇತಸಾಂ
ತತ್ರಾಗಾತ್ಕಲಹಂಸನೂಪುರರವಾ ದೇವ್ಯಾ ವಿವಾಹೇ ಶರತ್ ||
ಅತ್ಯರ್ಥಶೀತಲಾಂಭೋಭಿಃ ಪ್ಲಾವಯಂತೌ ಗಿರೇಃ ಶಿಲಾಃ |
ಋತೂ ಶಿಶಿರಹೇಮಂತಾವಾಜಗ್ಮತುರತಿದ್ಯುತೀ ||
ತಾಭ್ಯಾಮೃತಭ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಹಿಮವಾನ್ಸ ನಗೋತ್ತಮಃ |
ಪ್ರಾಲೇಯಚೂರ್ಣವರ್ಷಿಭ್ಯಾಂ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರೌಪ್ಯ ಇವಾಬಭೌ ||
ತೇನ ಪ್ರಾಲೇಯವರ್ಷೇಣ ಘನೇನ ಸ ಹಿಮಾಚಲಃ |
ಅಗಾಧೇನ ತದಾ ರೇಜೇ ಕ್ಷೀರೋದ ಇವ ಸಾಗರಃ ||
ಹಿಮಸ್ಥಾನೇಷು ಹಿಮವಾನ್ನಾಶಯಾಮಾಸ ಪಾದಪಾನ್ |
ಸಾಧೂಪಚಾರಾನ್ಸಹಸಾ ಕೃತಾರ್ಥ ಇವ ದುರ್ಜನಃ ||
ಪ್ರಾಲೇಯಪಟಲಚ್ಛನ್ನೈಃ ಶೃಶ್ಣ್ಗೈಃ ಸ ಶುಶುಭೇ ನಗಃ |
ಛತ್ರೈರಿವ ಮಹಾಭೋಗೈಃ ಪಾಂಡರೈಃ ಪೃಥಿವೀಪತಿಃ ||
ಪಾಂಡರಾಣಿ ವಿಶಾಲಾನಿ ಶ್ರೀಮಂತಿ ಸುಭಗಾನಿ ಚ |
ತುಶ್ಣ್ಗಾನಿ ಚಾದ್ರಿಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ಸೌಧಾನೀವ ಚಕಾಶಿರೇ ||
ತಸ್ಯಾಚಲೇಂದ್ರಸ್ಯ ದರೀಷ್ವತೀವ ವಿಚಿತ್ರಸಾರಶ್ಣ್ಗಕುಲಾಕುಲಾಸು |
ಪ್ರಾಲೇಯಧಾರಾಃ ಶಶಿಪಾದಗೌರಾ ಗೋಕ್ಷೀರಧಾರಾ ಇವ ಸಂನಿಪೇತುಃ ||
ಬಹುಕುಸುಮರಜೋಭಿರುತ್ಕರಾಶ್ಣ್ಗಾ ಹಿಮಕಣಸಶ್ಣ್ಗಸುಶೀತಲಾಃ ಸಮೀರಾ |
ವವುರಮರಗಣೇಶ್ವರಾಂಬರಾಣಿ ಪ್ರತನುತಮಾನಿ ಶನೈರ್ವಿಕಂಪಯಂತಃ ||
ನಿರ್ಧೂತರೂಕ್ಷಾನಿಲಶೀತದೋಷಃ ಪ್ರೋದ್ಭಿನ್ನಚೂತಾಶ್ಣ್ಕುರಕರ್ಣಪೂರಃ |
ವಸಂತಕಾಲಶ್ಚ ತಮದ್ರಿಪುತ್ರೀಸೇವಾರ್ಥಮಾಗಾದ್ಧಿಮವಂತಮಾಶು ||
ತಸ್ಮಿನ್ನೃತಾವದ್ರಿಸುತಾವಿವಾಹಸಿಷೇವಯಾ ತಂ ಗಿರಿಮಭ್ಯುಪೇತೇ |
ಪ್ರಾದುರ್ಬಭೂವುಃ ಕುಸುಮಾವತಂಸಾಃ ಸಮಂತತಃ ಪಾದಪಗುಲ್ಮಷಂಡಾಃ ||
ವವುಃ ಸುಗಂಧಾಃ ಸುಭಗಾಃ ಸುಶೀತಾ ವಿಚಿತ್ರಪುಷ್ಪಾಗ್ರರಜೋತ್ಕರಾಶ್ಣ್ಗಾಃ |
ಮನೋಭವೋದ್ರೇಕಕರಾಃ ಸುರಾಣಾಂ ಸುರಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಂ ಚ ಮುಹುಃ ಸಮೀರಾಃ ||
ಸ್ವಚ್ಛಾಂಬುಪೂರ್ಣಾಶ್ಚ ತಥಾ ನಲಿನ್ಯಃ ಪದ್ಮೋತ್ಪಲಾನಾಂ ಮುಕುಲೈರುಪೇತಾಃ |
ಈಷತ್ಸಮುದ್ಭಿನ್ನಪಯೋಧರಾಗ್ರಾ ನಾರ್ಯೋ ಯಥಾ ರಮ್ಯತಮಾ ಬಭೂವುಃ ||
ಋತೋಃ ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಚ ಮದೋದ್ಭವಾಚ್ಛ ಫುಲ್ಲಾಸು ಶಾಖಾಸು ನಿಲೀನಪಕ್ಷಾಃ |
ಚೇತೋಭಿರಾಮಂ ತ್ರಿದಶಾಶ್ಣ್ಗನಾನಾಂ ಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಾಶ್ಚಾತಿಕಲಂ ವಿನೇದುಃ ||
ನಾತ್ಯುಷ್ಣಶೀತಾನಿ ಸರಃಪಯಾಂಸಿ ಕಿಂಜಲ್ಕಚೂರ್ಣೈಃ ಕಪಿಲೀಕೃತಾನಿ |
ಚಕ್ರಾಹ್ವಯುಗ್ಮೈರುಪನಾದಿತಾನಿ ಪಪುಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಾಃ ಸುರದಂತಿಮುಖ್ಯಾಃ ||
ಪ್ರಿಯಶ್ಣ್ಗೂಶ್ಚೂತತರವಶ್ಚೂತಾಂಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಿಯಶ್ಣ್ಗವಃ |
ತರ್ಜಯಂತ ಇವಾನ್ಯೋನ್ಯಂ ಮಂಜರೀಭಿಶ್ಚಕಾಶಿರೇ ||
ಹಿಮಶುಕ್ಲೇಷು ಶೃಶ್ಣ್ಗೇಷು ತಿಲಕಾಃ ಕುಸುಮೋತ್ಕರಾಃ |
ಶುಶುಭುಃ ಕಾರ್ಯಮುದ್ಧಿಶ್ಯ ವೃದ್ಧಾ ಇವ ಸಮಾಗತಾಃ ||
ಫುಲ್ಲಾಶೋಕಲತಾಸ್ತತ್ರ ರೇಜಿರೇ ಶಾಲಸಂಶ್ರಿತಾಃ |
ಕಾಮಿನ್ಯ ಇವ ಕಾಂತಾನಾಂ ಕಂಠಾಲಂಬಿತಮೂರ್ತಯಃ ||
ಸಮದಾಲಿಕುಲೋದ್ಗೀತಲತಾಕುಸುಮಸಂಚಯಾಃ |
ಪರಸ್ಪರಂ ಹಿ ಮಾಲತ್ಯೋ ಭಾಷಂತ್ಯ ಇವ ರೇಜಿರೇ ||
ನೀಲಾನಿ ನೀಲಾಂಬುರಹೈಃ ಪಯಾಂಸಿ ಗೌರಾಣಿ ಗೌರೈಶ್ಚ ಸನಾಲದಂಡೈಃ |
ರಕ್ತೈಶ್ಚ ರಕ್ತಾನಿ ಭೃಶಂ ಕೃತಾನಿ ದ್ವಿರೇಫಾರ್ಧವಿದಷ್ಟಪತ್ರೈಃ ||
ಹೈಮಾನಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಜಲೇಷು ಕೇಷುಚಿನ್ನಿರಂತರಂ ಮಾರಕತಾನಿ ಕೇಷುಚಿತ್ |
ವೈದೂರ್ಯನಾಲಾನಿ ಸರಃಸು ಕೇಷುಚಿತ್ಪ್ರಜಜ್ಞಿರೇ ಪದ್ಮವನಾನಿ ಸರ್ವತಃ ||
ವಾಪ್ಯಸ್ತತ್ರಾಭವನ್ರಮ್ಯಾಃ ಕಮಲೋತ್ಪಲಭೂಷಿತಾಃ |
ನಾನಾವಿಹಗಸಂಘುಷ್ಪಾ ಹೇಮಸೋಪಾನಪಶ್‌ಣ್ಕ್ತಯಃ ||
ಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ತಸ್ಯ ತು ಗಿರೇಃ ಕರ್ಣಿಕಾರೈಃ ಸುಪುಷ್ಟಿತೈಃ |
ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತಾನ್ಯವಿರಲೈರ್ಹೈಮಾನೀವ ಬಭುರ್ಮುನೇ ||
ಈಷದುದ್ಭಿನ್ನಕುಸುಮೈಃ ಪಾಟಲೈಶ್ಚಾಪಿ ಪಾಟಲಾಃ |
ಸಂಬಭೂವುರ್ದಿಶಃ ಸರ್ವಾಃ ಪವನಾಕಂಪಿಮೂರ್ತಿಭಿಃ ||
ಕೃಷ್ಣಾಂಜನಾದ್ರಿಶೃಶ್ಣ್ಗಾಭಾ ನೀಲಾಶೋಕಮಹೀರುಹಾಃ |
ಗಿರೌ ವವೃಧಿರೇ ಫುಲ್ಲಾಃ ಸ್ಪರ್ಧಯೇವ ಪರಸ್ಪರಮ್ ||
ಚೀರುವಾಕವಿಘಷ್ಟಾನಿ ಕಿಂಶುಕಾನಾಂ ವನಾನಿ ಚ |
ಪರ್ವತಸ್ಯ ನಿತಂಬೇಷು ಸರ್ವೇಷ್ವೇವಾಭಿಜಜ್ಞಿರೇ ||
ತಮಾಲಗುಲ್ಮೈಸ್ತಸ್ಯಾಸೀಚ್ಛೋಭಾ ಹಿಮವತಸ್ತದಾ |
ನೀಲಜೀಮೂತಸಂಘಾತೈರ್ನಿಲೀನೈರಿವ ಸಂಧಿಷು ||
ನಿಕಾಮಪುಷ್ಟೈಃ ಸುವಿಶಾಲಶಾಖೈಃ ಸಮುಚ್ಛ್ರಿತೈಶ್ಚಂಪಕಪಾದಪೈಶ್ಛ |
ಪ್ರಮತ್ತಪುಂಸ್ಕೋಕಿಲಸಂಪ್ರಲಾಪೈರ್ಹಿಮಾಚಲೋತೀವ ತದಾ ರರಾಜ ||
ಶ್ರುತ್ವಾ ಶಬ್ದಂ ಋತುಮದಕಲಂ ಸರ್ವತಃ ಕೋಕಿಲಾನಾಂ
ಚಂಚತ್ಪಕ್ಷಾಃ ಸುಮಧುರರುತಂ ನೀಲಕಂಠಾ ವಿನೇದುಃ |
ತೇಷಾಂ ಶಬ್ದೈರುಪಚಿತಬಲಃ ಪುಷ್ಪಚಾಪೇಷುಹಸ್ತಃ
ಸಜ್ಜೀಭೂತಸ್ತ್ರಿದಶವನಿತಾ ವೇದ್ಧುಮಶ್ನ್ಗೇಷ್ವನಶ್ಣ್ಗಃ ||
ಪಟುಸೂರ್ಯತಪಶ್ಚಾಪಿ ಪ್ರಾಯಃ ಸೋಷ್ಣಜಲಾಶಯಃ |
ದೇವೀವಿವಾಹಸೇವಾರ್ಥಂ ಗ್ರೀಷ್ಮ ಆಗದ್ಧಿಮಾಚಲಮ್ ||
ಸ ಚಾಪಿ ತರುಭಿಸ್ತತ್ರ ಬಹುಭಿಃ ಕುಸುಮೋತ್ಕರೈಃ |
ಶೋಭಯಾಮಾಸ ಶೃಶ್ಣ್ಗಾಣಿ ಪ್ರಾಲೇಯಾದ್ರೇಃ ಸಮಂತತಃ ||
ತಸ್ಯಾಪಿ ಚ ಋತೋಸ್ತತ್ರ ವಾಯವಃ ಸುಮನೋಹರಾಃ |
ವವುಃ ಪಾಟಲವಿಸ್ತೀರ್ಣಕದಂಬಾರ್ಜುನಗಂಧಿನಃ ||
ವಾಪ್ಯಃ ಪ್ರಫುಲ್ಲಪದ್ಮೌಘಾಃ ಕೇಸರಾರುಣಮೂರ್ತಯಃ |
ಅಭವಂಸ್ತಟಸಂಘುಷ್ಟಕಲಹಂಸಕದಂಬಕಾಃ ||
ತಥಾ ಕುರವಕಾಶ್ಚಾಪಿ ಕುಸುಮಾಪಾಂಡುಮೂರ್ತಯಃ |
ಸವೇಷು ಜಜ್ಞುಃ ಶೃಶ್ನ್ಗೇಷು ಭ್ರಮರಾವಲಿಸೇವಿತಾಃ ||
ಬಕುಲಾಶ್ಚ ನಿತಂಬೇಷು ವಿಶಾಲೇಷು ಮಹೀಭೃತಃ |
ಉತ್ಸಸರ್ಜುರ್ಮನೋಜ್ಞಾನಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಸಮಂತತಃ ||
ಇತಿ ಕುಸುಮವಿಚಿತ್ರಸರ್ವವೃಕ್ಷಾ ವಿವಿಧವಿಹಂಗಮನಾದರಮ್ಯದೇಶಾಃ |
ಹಿಮಗಿರಿತನಯಾವಿವಾಹಭೂತ್ಯೈ ಷಡುಪಯಯರೃತವೋ ಮುನಿಪ್ರವೀರ ||
ತತ ಏವಂ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ತು ಸರ್ವಭೂತಸಮಾಗಮೇ |
ನಾನಾವಾದ್ಯಶತಾಕೀರ್ಣೇ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಮ ಪಿತಾ ಸ್ವಯಮ್ ||
ಶೈಲಪುತ್ರೀಮಲಂಕೃತ್ಯ ಯೋಗ್ಯಾಭರಣಸಂಪದಾ |
ಪುರಂ ಪ್ರವೇಶಯಾಮಾಸ ಸ್ವಯಮಾದಾಯ ಲೋಕಧೃಕ್ ||
ತತಸ್ತು ಪುನರೇವೇಶಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವ್ಯಜ್ಞಾಪಯದ್ವಿಭುಮ್ |
ಹವಿರ್ಜುಹೋಮಿ ವಹ್ನೌ ತು ಉಪಾಧ್ಯಾಯಪದೇ ಸ್ಥಿತಃ |
ದದಾಸಿ ಮಹ್ಯಂ ಯದ್ಯಾಜ್ಞಾಂ ಕರ್ತವ್ಯೋಯಂ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಃ ||
ತಮಾಹ ಶಂಕರೋ ದೇವಂ ದೇವದೇವೋ ಜಗತ್ಪತಿಃ |
ಯದ್ಯದಿಷ್ಟಂ ಸುರೇಶಾನ ತತ್ಕುರುಷ್ವ ಯಥೇಪ್ಸಿತಮ್ |
ಕರ್ತಾಸ್ಮಿ ವಚನಂ ಸರ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಂಸ್ತವ ಜಗದ್ವಿಭೋ ||
ತತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಹೃಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ |
ಹಸ್ತಂ ದೇವಸ್ಯ ದೇವ್ಯಾಶ್ಚ ಯೋಗಬಂಧೇ ಯುಯೋಜ ಹ ||
ಜ್ವಲನಂ ಚ ಸ್ವಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಕೃತಾಂಜಲಿಮುಪಸ್ಥಿತಂ |
ಶ್ರುತಿಗೀತೈರ್ಮಹಾಮಂತ್ರೈರ್ಮೂರ್ತಿಮದ್ಭಿರುಪಸ್ಥಿತೈಃ ||
ಯಧೋಕ್ತವಿಧಿನಾ ಹುತ್ವಾ ಸರ್ಪಿಸ್ತದಮೃತಂ ಚ ಹಿ |
ತ್ರಿಶ್ಚ ತಂ ಜ್ವಲನಂ ದೇವಂ ಕಾರಯಿತ್ವಾ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮ್ ||
ಮುಕ್ತ್ವಾ ಹಸ್ತಸಮಾಯೋಗಂ ಸಹಿತಃ ಸರ್ವದೇವತೈಃ |
ಸುತೈಶ್ಚ ಮಾನಸೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟೇನಾಂತರಾತ್ಮನಾ |
ವೃತ್ತೇ ಉದ್ದಾಹಕಾಲೇ ತು ಪ್ರಣನಾಮ ವೃಷಧ್ವಜಮ್ ||
ಯೋಗೇನೈವ ತಯೋರ್ವ್ಯಾಸ ತದೋಮಾಪರಮೇಶಯೋಃ |
ಉದ್ವಾಹಃ ಸ ಪರೋ ವೃತ್ತೋ ಯಂ ದೇವಾ ನ ವಿದುಃ ಕ್ವಚಿತ್ ||
ಇತಿ ತೇ ಸರ್ವಮಾಖ್ಯಾತಂ ಸ್ವಯಂವರಮಿದಂ ಶುಭಮ್ |
ಉದ್ವಾಹಶ್ಚೈವ ದೇವಸ್ಯ ಶೃಣ್ವತಃ ಪರಮಾದ್ಭುತಮ್ ||
ಇತಿ ಸ್ಕಂದಪುರಾಣೇ ನಾಮ ತ್ರಯೋದಶೋಧ್ಯಾಯಃ ||
Comments
Post a Comment